W dzisiejszym świecie Paul Newman jest tematem o dużym znaczeniu i zainteresowaniu szerokiego grona odbiorców. Niezależnie od tego, czy ze względu na swój wpływ na społeczeństwo, wpływ na kulturę popularną, czy też znaczenie na polu zawodowym, Paul Newman stał się punktem zbieżności różnych perspektyw i dyskusji. W tym artykule zagłębimy się w ekscytujący świat Paul Newman, badając jego liczne aspekty, analizując jego znaczenie w różnych kontekstach i oferując panoramiczny widok, który pozwoli czytelnikowi zrozumieć znaczenie i zakres tego tematu. Dzięki szczegółowej i rygorystycznej analizie rozwikłamy złożoność Paul Newman i zaoferujemy nowe perspektywy, które wzbogacą debatę wokół tego fascynującego tematu.
 Paul Newman (1958) | |
| Imię i nazwisko |
Paul Leonard Newman |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
26 stycznia 1925 |
| Data i miejsce śmierci |
26 września 2008 |
| Zawód | |
| Współmałżonek |
Jackie Witte |
| Lata aktywności |
1951–2008 |
| Odznaczenia | |
 
| |
| Strona internetowa | |
Paul Leonard Newman (ur. 26 stycznia 1925 w Shaker Heights, zm. 26 września 2008 w Westport) – amerykański aktor filmowy i teatralny, reżyser, producent, a także kierowca wyścigowy, przedsiębiorca, filantrop i działacz społeczny.
Laureat Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego za rolę w filmie Kolor pieniędzy (1987) i jeszcze ośmiokrotnie nominowany do tej nagrody za pierwszoplanowe role w filmach: Kotka na gorącym blaszanym dachu (1958), Bilardzista (1961), Hud, syn farmera (1963), Nieugięty Luke (1967), Bez złych intencji (1981), Werdykt (1982), Naiwniak (1994) i raz za drugoplanową rolę w filmie Droga do zatracenia (2002). W 1986 otrzymał honorowego Oscara za całokształt twórczości.
Czterokrotny mistrz USA w wyścigach samochodowych, w 1979 na drugim miejscu w wyścigu Le Mans.
Urodził się w Shaker Heights w Ohio, na przedmieściach Cleveland. Był najmłodszym dzieckiem Theresy (z domu Terézia Fecková; zm. 1982) i Arthura Sigmunda Newmana (zm. 1950), właściciela sklepu ze sprzętem sportowym. Jego matka pochodziła ze słowackiej miejscowości Ptičie, a ojciec był potomkiem żydowskich emigrantów z Węgier i Polski.
Od dzieciństwa pragnął być aktorem. Uczęszczał do Shaker Heights High School, gdzie brał udział w przedstawieniach teatralnych, wyróżniał się także w drużynach piłki nożnej i koszykówki oraz wśród pływaków. Otrzymał stypendium sportowe i studiował ekonomię w Kenyon College w Gambier w Ohio.
W latach 1943–1945 (podczas II wojny światowej) służył jako strzelec-radiotelegrafista w US Naval Air Corps. Miał zostać pilotem, ale nie ukończył szkolenia ze względu na daltonizm.
W latach 1951-1952 studiował na Wydziale Teatralnym Yale Drama School w New Haven, jednocześnie pracował w nowojorskiej telewizji i uczył się w Actors Studio Lee Strasberga. Przyciągnął uwagę krytyków debiutem na Broadwayu w przedstawieniu Piknik (1953). Podczas pracy nad spektaklem poznał aktorkę Joanne Woodward, z którą wkrótce się związał.
Po raz pierwszy pojawił się na dużym ekranie w filmie Srebrny kielich (1954), jednak był tak zażenowany swoim ekranowym debiutem, że na łamach „Variety” zamieścił ogłoszenie, w którym przepraszał za swój występ. Pozytywne recenzje otrzymał dopiero za rolę boksera Rocky’ego Graziano w obrazie Między linami ringu (1956). Na początku kariery był często mylony z Marlonem Brando. Newman twierdził, że w co najmniej 500 notesach z autografami wpisał: „Z najlepszymi życzeniami od Marlona Brando”. Był również określany „nowym Jamesem Deanem”. Dwukrotnie zagrał role, w których początkowo miał wystąpić Dean (do czego nie doszło z powodu przedwczesnej śmierci aktora); były to główne role w filmach: Między linami ringu (1956) i Gwiazda szczęścia Billy Kida (1958). W kolejnych latach zagrał pamiętne role w filmach: Bilardzista (1961), Hud (1963), Nieugięty Luke (1967) oraz Butch Cassidy i Sundance Kid (1969). Jednocześnie zajął się reżyserią, a w kilku filmach (Rachel, Rachel i Bezbronne nagietki ) obsadził w głównej roli swoją żonę, Joanne Woodward.
W latach 70. wzbudził kontrowersje, wyrażając chęć zagrania głównej roli w adaptacji bestsellerowej powieści The Front Runner o homoseksualnej miłości między trenerem drużyny a zawodnikiem. Film jednak nigdy nie powstał.
Po wybuchu afery Watergate wyszło na jaw, że Newman figurował na liście wrogów Nixona (Richard Nixon's Enemies List).
Jego wielką pasją były wyścigi samochodowe, który zainteresował się po występie w filmie Zwycięstwo (1969). Swój pierwszy profesjonalny wyścig zaliczył w 1972 i do końca życia nie wydał oficjalnego komunikatu o zakończeniu kariery sportowej. W 1979 ukończył 24-godzinny wyścig LeMans na drugim miejscu. W 1995 był trzeci w klasyfikacji generalnej, ale pierwszy w swojej klasie w 24-godzinnym wyścigu w Daytonie. Był też współwłaścicielem zespołu wyścigowego Newman/Haas Racing.
W 1982 wraz z przyjacielem, Aronem Edwardem Hotchnerem, stworzył firmę-markę – Newman's Own, produkującą żywność. Całość uzyskanych dochodów zasila fundację charytatywną Scott Newman Foundation, którą aktor i reżyser założył z żoną w celu szerzenia informacji o niebezpieczeństwach związanych z narkomanią. Od początku istnienia przedsiębiorstwa i fundacji wartość pomocy przeznaczonej na cele charytatywne przekroczyła 300 mln dol.. Z żoną wsparł również kampanię społeczną Save the Children i stworzył akcję The Hole in the Wall Camp na rzecz dzieci zmagających się ze śmiertelnymi chorobami.
W czerwcu 2008 media doniosły, że Newman, były nałogowy palacz, ma raka płuc. Choroba nowotworowa doprowadziła do śmierci aktora 26 września 2008 – w wieku 83 lat – w jego domu w Westport w stanie Connecticut.
W 1949 ożenił się z Jackie Witte, z którą miał troje dzieci: syna Scotta (ur. 1950, zm. 1978 wskutek przedawkowania środków uspokajających i alkoholu), Susan (ur. 1953) i Stephanie. Podczas prac na spektaklem Piknik związał się z aktorką Joanne Woodward, jednak z powodu swoich wiktoriańskich poglądów zwlekał z rozwodem, na którym zdecydował się dopiero w 1958 i w tym samym roku, podczas uroczystości w hotelu w Las Vegas, poślubił kochankę. Z Woodward doczekał się trzech córek: Elinory „Nell” Teresy (ur. 1959), Melissy (ur. 1961) i Claire (ur. 1965).
Na Uniwersytecie w Princeton studenci obchodzą 24 kwietnia tzw. „Dzień Newmana”. W dniu tym do tradycji należy wypicie 24 piw w ciągu 24 godzin. Nie jest to oficjalne święto uczelni, a sam aktor deklarował, że czułby się lepiej, gdyby tej tradycji nie kontynuowano.
