Leonardo DiCaprio

Leonardo DiCaprio

Leonardo DiCaprio (2016)
Imię i nazwisko	Leonardo Wilhelm DiCaprio
Data i miejsce urodzenia	11 listopada 1974 Los Angeles
Zawód	aktor, producent filmowy, scenarzysta
Lata aktywności	od 1989
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Leonardo Wilhelm DiCaprio (ur. 11 listopada 1974 w Los Angeles) – amerykański aktor, producent filmowy i scenarzysta; działacz społeczny i ekologiczny.

Laureat Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego za rolę w filmie Zjawa (2015).

Rodzina i edukacja

Urodził się 11 listopada 1974 jako jedyne dziecko autora komiksów i pracownika fizycznego o włosko-niemieckim pochodzeniu George’a DiCaprio oraz asystentki w kancelarii prawnej o niemiecko-rosyjskim pochodzeniu Irmelin Indenbirken. Jego babka od strony matki – Helene – urodziła się w Rosji jako Jelena Smirnowa i osiedliła się z mężem Wilhelmem w Düsseldorfie, gdzie młody Leonardo często spędzał wakacje. Otrzymał imię na cześć malarza i odkrywcy Leonarda da Vinci. Rodzice aktora rozstali się jeszcze przed jego narodzinami, jednak mimo rozpadu małżeństwa wciąż mieszkali po sąsiedzku, by nie pozbawiać dziecka regularnego kontaktu z obojgiem rodziców. Zamieszkał z matką (wówczas pracującą jako opiekunka do dzieci) w Echo Parku, biednej podmiejskiej dzielnicy Los Angeles. Z poprzedniego związku ojca z Peggy Farrar ma starszego o trzy lata brata przyrodniego Adama Farrara, który zainteresował go aktorstwem.

Uczęszczał do szkoły podstawowej Corinne A. Seeds, a dwa lata później został przepisany do szkoły Center for Enriched Studies. Był pewnym siebie i aroganckim dzieckiem, przez co padał ofiarą zbirów i był szykanowany w szkole. Na początku lat 90. przeprowadził się z matką do dzielnicy Los Feliz w Los Angeles i podjął naukę w liceum Johna Marshalla, jednak w trzeciej klasie zrezygnował z dalszej edukacji z powodu nadmiaru pracy przy produkcjach filmowych; ostatecznie uzyskał dyplom ukończenia szkoły średniej, zdając egzamin General Educational Development. W okresie licealnym udzielał się w szkolnym kółku teatralnym.

Kariera zawodowa

Początki

Gdy miał cztery lata, wziął udział w nagraniach programu Romper Room, jednak został wyrzucony z planu z powodu nadpobudliwego i zbyt hałaśliwego zachowania. Od najmłodszych lat przejawiał talent aktorski, szczególnie do parodiowania innych osób (m.in. Charlesa Mansona i Michaela Jacksona), czym zdobył uznanie rówieśników. W wieku 11 lat zaczął szukać agenta, jednak przez kolejne trzy lata bez powodzenia. Brał udział w wielu castingach, ale bez sukcesu.

Po znalezieniu agenta zaczął występować w reklamach (m.in. producenta zabawkowych samochodzików Matchbox, płatków śniadaniowych i gumy do żucia), a także grać w filmach edukacyjnych (m.in. w How to Deal with a Parent Who Takes Drugs) oraz epizodyczne role w filmach i serialach (m.in. jako kolega głównego bohatera w filmie The New Lassie oraz młody chłopak w serialu The Outsiders). Wykazywał też umiejętności taneczne, a z uwagi na opanowanie techniki poppingu zyskał pseudonim Noodle (pol. Makaron).

W wieku 15 lat wystąpił w kilku serialach telewizyjnych: zagrał nastoletniego alkoholika Masona Capwella w pięciu odcinkach Santa Barbary, Garry’ego Buckmana w Spokojnie, tatuśku i bezdomnego Luke’a Browera w Dzieciaki, kłopoty i my. Dzięki działaniom matki coraz częściej pojawiał się w młodzieżowych czasopismach, którym udzielał wywiadów. Wystąpił w filmie science fiction Critters 3 (1991), w którym zagrał Josha, pasierba nikczemnego właściciela domu z mieszkaniami do wynajęcia, oraz zagrał epizod w thrillerze Trujący bluszcz (1992).

Lata 90.

Dzięki roli Toby’ego Wolffa w dramacie Chłopięcy świat (1993) u boku Roberta De Niro zdobył uznanie krytyków, a za występ w obrazie otrzymał swoją pierwszą branżową nagrodę – New Generation Award od Stowarzyszenia Krytyków Filmowych Los Angeles. Przychylne recenzje otrzymał również za rolę Arniego w dramacie Co gryzie Gilberta Grape’a (1993), a żeby oddać charakter swojej postaci – upośledzonego brata tytułowego bohatera (w tej roli Johnny Depp), w trakcie prac nad filmem odwiedzał domy opieki i zakłady dla dzieci niepełnosprawnych umysłowo. Za rolę w filmie otrzymał nagrodę National Board of Review i kolejną w karierze statuetkę New Generation Award, poza tym był nominowany do Złotego Globu i Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego. Po sukcesie filmu zaczął być nazywany przez prasę „nowym Marlonem Brando”, stał się również idolem nastolatek. Nie chcąc angażować się w komercyjne produkcje, odrzucił propozycję zagrania Robina w superprodukcji Batman Forever (1995) i rolę w filmie Hokus pokus (1993), a przez rok po zakończeniu pracy nad dramatem Co gryzie Gilberta Grape’a pozostawał bez pracy i w tym czasie wystąpił tylko w jednym filmie – wcielił się w piosenkarza rockowego, który dostaje powołanie do wojska, w Foot Shooting Party (1994).

Mimo kilkukrotnego odrzucenia oferty, po długich namowach wystąpił w roli Fee Heroda „The Kida” w szeroko krytykowanym westernie Szybcy i martwi (1995) z Sharon Stone. W tym samym roku zagrał też główne role w filmach biograficznych: Jima Carrolla, koszykarza uzależnionego od narkotyków w Przetrwać w Nowym Jorku (ekranizacji powieści o tym samym tytule) w reżyserii Scotta Kalverta i francuskiego poetę-geja Arthura Rimbauda w negatywnie przyjętym przez krytyków dramacie obyczajowym Całkowite zaćmienie w reż. Agnieszki Holland; za występ w drugim filmie był szeroko krytykowany w prasie. Następnie zagrał Hanka, sprawiającego problemy wychowawcze nastolatka w dramacie psychologicznym Pokój Marvina (1996) u boku Meryl Streep oraz bezczelnego Dereka w krótkometrażowym filmie artystycznym Don’s Plum, który miał premierę dopiero w 2001. Mimo negatywnych recenzji krytyków, w 1997 na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie otrzymał statuetkę Srebrnego Niedźwiedzia dla najlepszego aktora za rolę w filmie Romeo i Julia (1996), uwspółcześnionej ekranizacji powieści Williama Szekspira, która osiągnęła spory sukces komercyjny i cieszyła się dużą popularnością głównie wśród nastoletnich widzów.

Odrzucił główną rolę w filmie Paula Thomasa Andersona Boogie Nights, by zagrać beztroskiego młodego artystę Jacka Dawsona, głównego bohatera filmu Jamesa Camerona Titanic (1997). W produkcji wystąpił u boku Kate Winslet, z którą się zaprzyjaźnił. Za rolę w filmie zainkasował 2,5 mln dol. Po premierze Titanica umocnił swoją pozycję w branży filmowej i stał się jedną z największych gwiazd Hollywood. Za rolę w filmie zdobył m.in. nagrodę Blockbuster Entertainment dla ulubionego aktora i nagrodę filmową MTV dla najlepszego aktora oraz był nominowany do Złotego Globu dla najlepszego aktora w filmie dramatycznym. Mimo że Titanic zdobył 11 Oscarów (i 14 nominacji), pominięcie DiCaprio wśród nominowanych do Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego wywołało poruszenie w prasie i powszechne oburzenie wśród widzów, od których napłynęło kilkaset protestów do Amerykańskiej Akademii Filmowej. Sam aktor nie pojawił się na gali wręczenia nagród, co publicznie skrytykował reżyser filmu James Cameron.

W 1998 pojawił się w podwójnej roli – króla Ludwika XIV i jego brata-bliźniaka Filipa – w dramacie historycznym Randalla Wallace’a Człowiek w żelaznej masce, a za swój występ otrzymał antynagrodę Złotą Malinę za najgorszy duet na ekranie. W tym samym roku wystąpił epizodycznie jako zarozumiały gwiazdor Hollywood w negatywnie przyjętym filmie Woody’ego Allena Celebrity. Został także okrzyknięty chłopakiem roku w plebiscycie brytyjskiego magazynu dla młodzieży „Bliss”, zdobywając 70% głosów spośród 20 tys. czytelniczek, poza tym amerykański magazyn „Premiere” umieścił go na 25. miejscu listy 100 najbardziej wpływowych osób w Hollywood, a magazyn „Forbes” – na 34. miejscu listy najbogatszych Amerykanów z branży rozrywkowej. Po zakończeniu zdjęć do Człowieka w żelaznej masce ogłosił roczną przerwę w karierze, w tym czasie m.in. odrzucił propozycję zagrania Patricka Batemana w American Psycho (2000), Anakina Skywalkera w Gwiezdnych wojnach: Ataku klonów (2002) i tytułowej roli w Spider-Manie (2002).

Lata 2000–2009

Na wielki ekran powrócił główną rolą Richarda w filmie Danny’ego Boyle’a Niebiańska plaża (2000), a za swój występ w filmie miał otrzymać gażę w wysokości 20 mln dol. Za występ w filmie był nominowany do Złotej Maliny dla najgorszego aktora. W 2002 zagrał dwie główne role filmowe: Amsterdama Vallona w dramacie gangsterskim reżysera Martina Scorsese Gangi Nowego Jorku u boku Daniela Day-Lewisa i oszusta Franka Abagnale’a w komedii kryminalnej Złap mnie, jeśli potrafisz z Tomem Hanksem. Za występ w tym drugim był nominowany do Złotego Globu.

Zagrał również w następnym filmie Martina Scorsese, ciepło przyjętym przez krytykę i widzów dramacie biograficznym Aviator (2004), w którym wcielił się w postać miliardera i pilota Howarda Hughesa. Za tę rolę otrzymał wiele pochlebnych recenzji oraz otrzymał Złoty Glob dla najlepszego aktora w filmie dramatycznym i był nominowany do Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego. Również w 2004 otworzył firmę producencką Appian Way Productions, która zadebiutowała filmem Nielsa Muellera Zabić prezydenta.

Jesienią 2006 zagrał agenta Billy’ego Costigana w swojej trzeciej produkcji w reżyserii Martina Scorsese Infiltracja, a na potrzeby pracy przy filmie zrezygnował z roli w dreszczowcu Dobry agent. Za następną rolę, Danny’ego Archera w dramacie wojennym Krwawy diament (2006), otrzymał kolejną w karierze nominację do Oscara. Za występy w obu filmach był też nominowany do Złotych Globów dla najlepszego aktora w filmie dramatycznym jednocześnie, jednak mimo podwójnej szansy na wygraną nie zdobył nagrody.

W 2007 wyprodukował film Kevina Connolly’ego Ogrodnik z Edenu i film dokumentalny o ochronie środowiska Jedenasta godzina, którego był współscenarzystą, współproducentem i narratorem. W 2008 zagrał agenta CIA Rogera Ferrisa w dreszczowcu Ridleya Scotta W sieci kłamstw i Franka Wheelera w melodramacie Droga do szczęścia, w którym ponownie, po 12 latach przerwy, zagrał wraz z Kate Winslet. Za rolę w drugim filmie był nominowany do Złotego Globu dla najlepszego aktora w filmie dramatycznym. W 2009 na uroczystej gali w Berlinie otrzymał Cinema for Peace Award, którą wręczył mu Michaił Gorbaczow.

Lata 2010–2019

W 2010 premierę miały kolejne dwa kasowe filmy z DiCaprio w roli głównej: Wyspa tajemnic w reż. Martina Scorsese, w której zagrał federalnego szeryfa Edwarda „Teddy’ego” Danielsa, oraz Incepcja w reż. Christophera Nolana, w której zagrał Cobba. Po zagraniu w Incepcji miał półtoraroczną przerwę w pracy, ponieważ nie był zainteresowany żadnym z otrzymywanych scenariuszy.

W 2011 zebrał ciepłe recenzje za występ w roli J. Edgara Hoovera, pierwszego dyrektora FBI w filmie biograficznym J. Edgar, a żeby pomóc twórcom sfinansować projekt, zgodził się na honorarium w wysokości zaledwie 2 mln dol. Za rolę w filmie był nominowany do Złotego Globu dla najlepszego aktora w filmie dramatycznym, jednak pominięto go przy nominacjach do Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego, co wywołało wiele kontrowersji w mediach. Również w 2011 zajął pierwsze miejsce na liście najlepiej zarabiających aktorów w Hollywood. W 2012 uczestniczył z Kate Winslet w światowej premierze nowej wersji filmu Titanic, tym razem prezentowanego w formacie 3D.

W 2013 wystąpił w roli Jaya Gatsby’ego w melodramacie Wielki Gatsby, będącym kolejną ekranizacją powieści Francisa Scotta Fitzgerald o tym samym tytule. Zagrał także w swoim piątym filmie w reż. Martina Scorsese – Wilk z Wall Street (2013). W 2016 podczas 88. gali wręczenia nagród Amerykańskiej Akademii Filmowej otrzymał Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego za rolę w filmie Zjawa.

W 2018 wyprodukował film Walka: życie i zaginiona twórczość Stanisława Szukalskiego, co było związane z faktem, iż jego rodzice przyjaźnili się z polskim rzeźbiarzem Stanisławem Szukalskim, gdy ten mieszkał w Los Angeles. W 2019 zagrał z Bradem Pittem w filmie Quentina Tarantino Pewnego razu... w Hollywood.

Życie prywatne

Jest agnostykiem. W młodości spotykał się z Jennifer Faus. Od końca 1995 do 1997 był związany z modelką Kristen Zang. Od tamtej pory uznawany jest w prasie za jednego z czołowych „uwodzicieli Hollywood”, a kolorowe gazety przez kolejne lata łączyły go z wieloma celebrytkami. Pozostawał w nieformalnych związkach m.in. z modelkami: Gisele Bündchen (2000–2005), Bar Refa’eli (2005–2011), Erin Heatherton (2011–2012) i Toni Garrn oraz z aktorką Blake Lively (2011) i piosenkarką Rihanną. W latach 2018–2022 spotykał się z aktorką Camilą Morrone.

Znany jest z działania na rzecz ochrony środowiska. W 1998 został współzałożycielem fundacji ekologicznej Earth Alliance. W 2005 nawiązał współpracę z siecią hoteli Four Seasons, by na zakupionej przez siebie wyspie Blackadore Caye w Belize wybudować luksusowy kurort zgodnie z zasadami ochrony środowiska. Jako aktywista występował na forum ONZ w sprawie zmian klimatycznych, w 2011 udał się do Rosji na szczyt dotyczący ratowania tygrysów (na ten cel przeznaczył 1 mln dol.), a na prywatnej audiencji rozmawiał z papieżem Franciszkiem w Watykanie (2016).

Jest także zaangażowany społecznie. W 1998 przekazał 35 tys. dol. na odbudowę zniszczonego przez trzęsienie ziemi Ośrodka Komputerowego im. Leonarda DiCaprio w filii Biblioteki Publicznej Los Angeles w rodzinnym Los Feliz. Po tsunami z grudnia 2004 wsparł finansowo mieszkańców kurortu Koh Phi Phi Leh w Tajlandii, przekazując anonimowo część pieniędzy na UNICEF. W 2006 podczas pracy nad filmem Krwawy diament wsparł finansowo mieszkańców Sierra Leone, zwłaszcza sieroty i ludzi chorych oraz inne ofiary tamtejszej wojny domowej. W 2010 przekazał 1 mln dol. na odbudowę Haiti po trzęsieniu ziemi.

Wyraził publiczne poparcie dla Johna Kerry’ego przed wyborach prezydenckimi w 2004 oraz wziął udział w internetowej kampanii Rock the Vote mającej na celu zmobilizowanie obywateli do udziału w wyborach.

W 2005 podczas przyjęcia u Ricka Salomona w Hollywood został zaatakowany przez wówczas 35-letnią Arethę Wilson, która rozbiła mu szklaną butelkę na głowie. W wyniku urazu był operowany i miał założone 12 szwów na twarzy i głowie.

Filmografia

Nagrody i nominacje

• 1994 – nominacja do Złotego Globu w kategorii najlepszy aktor drugoplanowy za film Co gryzie Gilberta Grape’a
• 1994 – nominacja do Oscara w kategorii najlepszy aktor drugoplanowy za film Co gryzie Gilberta Grape’a
• 1997 – Nagroda Jury Srebrny Niedźwiedź na Festiwalu Filmowym w Berlinie w kategorii najlepszy aktor za film Romeo i Julia
• 1997 – nominacja do MTV Movie Award w kategorii najlepsza rola męska za film Romeo i Julia
• 1997 – nominacja do MTV Movie Award w kategorii najlepszy duet aktorski za film Romeo i Julia
• 1998 – nominacja do Złotego Globu w kategorii najlepszy aktor w dramacie za film Titanic
• 1998 – MTV Movie Award w kategorii najlepsza rola męska za film Titanic
• 1998 – nominacja do MTV Movie Award w kategorii najlepszy duet aktorski za film Titanic
• 1998 – Złoty Popcorn w kategorii Najlepszy aktor za film Titanic
• 2003 – nominacja do Złotego Globu w kategorii najlepszy aktor w dramacie za film Złap mnie, jeśli potrafisz
• 2003 – nominacja do MTV Movie Award w kategorii najlepsza rola męska za film Złap mnie, jeśli potrafisz
• 2003 – Teen Choice w kategorii Ulubiony kłamca filmowy za film Złap mnie, jeśli potrafisz
• 2005 – Złoty Glob w kategorii najlepszy aktor w dramacie za film Aviator
• 2005 – nominacja do Oscara w kategorii najlepszy aktor za film Aviator
• 2005 – nominacja do BAFTY w kategorii najlepszy aktor za film Aviator
• 2005 – MTV Movie Award w kategorii najlepszy aktor za film Aviator
• 2005 – nominacja do Nagrody Młodych w kategorii najlepsza rola męska w dramacie za film Aviator
• 2005 – Lista 100 najlepszych kwestii filmowych wszech czasów w kategorii 100. miejsce za film Titanic
• 2005 – Złoty Popcorn w kategorii Najlepszy aktor za film Aviator
• 2006 – nagroda Satelita w kategorii Najlepszy aktor drugoplanowy za film Infiltracja
• 2007 – nominacja do BAFTY w kategorii najlepszy aktor za film Infiltracja
• 2007 – nominacja do Złotego Globu w kategorii najlepszy aktor w dramacie za film Infiltracja
• 2007 – nominacja do Złotego Globu w kategorii najlepszy aktor w dramacie za film Krwawy diament
• 2007 – nominacja do Oscara w kategorii najlepsza pierwszoplanowa rola męska za film Krwawy diament
• 2007 – Nagroda Publiczności w kategorii Najlepszy aktor zagraniczny za film Infiltracja
• 2010 – Teen Choice w kategorii Ulubiony aktor horroru / thrillera za film Wyspa tajemnic
• 2012 – nominacja do Złotego Globu w kategorii Najlepszy aktor w dramacie za film J. Edgar
• 2013 – nominacja do Złotego Globu w kategorii Najlepszy aktor drugoplanowy za film Django
• 2014 – Złoty Glob w kategorii najlepszy aktor w komedii lub musicalu za film Wilk z Wall Street
• 2014 – nominacja do Oscara w kategorii najlepszy aktor pierwszoplanowy za film Wilk z Wall Street
• 2014 – Critics’ Choice w kategorii Najlepszy aktor w komedii za film Wilk z Wall Street
• 2014 – Kryształowa Statuetka w kategorii Ulubiony aktor w dramacie za film Wilk z Wall Street
• 2016 – nagroda BAFTA w kategorii najlepszy aktor pierwszoplanowy w filmie Zjawa
• 2016 – Oscar w kategorii najlepszy aktor pierwszoplanowy za film Zjawa
• 2020 – nominacja do Oscara w kategorii najlepszy aktor pierwszoplanowy za film Pewnego razu... w Hollywood
• 2020 – nominacja do Złotego Globu w kategorii najlepszy aktor w komedii lub musicalu Pewnego razu... w Hollywood
• 2022 – nominacja do Złotego Globu w kategorii najlepszy aktor w komedii lub musicalu Nie patrz w górę

Antynagrody i nominacje

• 1999 – Złota Malina w kategorii najgorsze ekranowe połączenie za film Człowiek w żelaznej masce
• 2001 – nominacja do Złotej Maliny w kategorii najgorszy aktor za film Niebiańska plaża

Odznaczenia i upamiętnienie

• Chevalier Orderu Sztuki i Literatury – Francja
• Ze względu na zaangażowanie na rzecz ochrony kompleksu Ebo Forest w Kamerunie został upamiętniony w nazwie tamtejszego endemitu – gatunku rośliny z rodzaju Uvariopsis – U. dicaprio.

Przypisy

Bibliografia

• Douglas Wight: DiCaprio. Tajemnica sukcesu. Arkadiusz Belcz, Marta Juszczyk (tłum.). Wydawnictwo Pascal, 2012. ISBN 978-83-7642-143-8.

Linki zewnętrzne

• Leonardo DiCaprio w bazie IMDb (ang.)
• Leonardo DiCaprio w bazie Filmweb
• Leonardo DiCaprio w bazie Notable Names Database (ang.)