Greta Thunberg
W dzisiejszym artykule poznamy fascynującą historię Greta Thunberg i jej wpływ na współczesne społeczeństwo. Od momentu powstania do chwili obecnej Greta Thunberg odegrał kluczową rolę w różnych aspektach życia codziennego, wpływając na całe pokolenia i pozostawiając niezatarty ślad w kulturze. Poprzez szczegółową analizę zbadamy różne aspekty, które sprawiają, że Greta Thunberg jest tak istotnym i intrygującym tematem, od jego początków po znaczenie w dzisiejszym świecie. Ponadto zbadamy jego wpływ w obszarach tak różnorodnych, jak technologia, polityka, zdrowie i edukacja, oferując kompleksowy obraz jego znaczenia we współczesnym kontekście.
_(52182434551)_(cropped)_(cropped).jpg) Greta Thunberg (2022) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Zawód, zajęcie | |
| Miejsce zamieszkania | |
| Narodowość | |
| Rodzice |
Svante Thunberg (ojciec) |
| |
Greta Tintin Eleonora Ernman Thunberg (ur. 3 stycznia 2003 w Sztokholmie) – szwedzka aktywistka klimatyczna. Człowiek Roku tygodnika „Time” za rok 2019.
W sierpniu 2018 rozpoczęła protest pod budynkiem szwedzkiego parlamentu, który prowadzi przeciwko zmianom klimatu wynikającym z działalności człowieka. Inicjatorka Młodzieżowego Strajku Klimatycznego. Laureatka Right Livelihood Award.
Życiorys
Urodziła się 3 stycznia 2003 w Sztokholmie, jest córką śpiewaczki operowej Maleny Ernman i aktora Svantego Thunberga oraz wnuczką aktora i reżysera Olofa Thunberga.
Działalność społeczna
Mimo uzyskania promocji do dziewiątej klasy, 20 sierpnia 2018 nie udała się do szkoły, do czego skłoniły ją odbywające się 9 września wybory powszechne oraz fala upałów i pożarów lasów, które nawiedziły Szwecję. Jej postulaty kierowane do szwedzkiego rządu dotyczyły zmniejszenia emisji dwutlenku węgla i respektowania porozumienia paryskiego zawartego w 2015. W dniu, w którym powinna rozpocząć rok szkolny, rozpoczęła protest pod budynkiem Riksdagu, szwedzkiego parlamentu z transparentem Skolstrejk för klimatet (tłum. strajk szkolny dla klimatu). W każdy piątek od początku roku szkolnego opuszczała zajęcia szkolne i kontynuowała swoją jednoosobową pikietę.
W grudniu 2018 wzięła udział w szczycie klimatycznym COP24 w Katowicach, dokąd przyjechała na zaproszenie sekretarza generalnego ONZ Antónia Guterresa. Protestowała również w Londynie oraz pod siedzibą Parlamentu Europejskiego w Brukseli, a 16 kwietnia 2019 wystąpiła na jego forum. W 2019 wystąpiła gościnnie w singlu grupy The 1975, odczytując kilkuminutowe przemówienie przy akompaniamencie zespołu; dochód z dystrybucji albumu zespołu wesprze klimatyczne protesty Extinction Rebellion. W sierpniu przepłynęła Atlantyk (nie lata samolotami ze względu na szkodliwy wpływ emitowanych przez nie gazów cieplarnianych na atmosferę) na pokładzie jachtu oceanicznego (wyposażonego w panele słoneczne) Malizia II, należącego do monakijskiej rodziny książęcej, aby wziąć udział w szczycie klimatycznym ONZ w USA oraz COP25 w Santiago de Chile. Rejs spotkał się z krytyką w mediach ze względu na dużo większe obciążenie atmosfery, niż się spodziewała. Przed wypłynięciem z Plymouth Thunberg powiedziała, że ma nadzieję wykazać, iż istnieją alternatywy dla podróży lotniczych. Jej przemówienie na szczycie w Nowym Jorku spotkało się z dużym odzewem w światowych mediach. 25 września otrzymała Right Livelihood Award. 30 października odmówiła przyjęcia Nagrody Środowiska Rady Nordyckiej za 2019 rok, tłumacząc decyzję przeświadczeniem, że „ruch klimatyczny nie potrzebuje więcej nagród, lecz aby politycy i ludzie u władzy zaczęli słuchać tego, co mówią najnowsze, dostępne źródła naukowe”. Skrytykowała kraje skandynawskie za opieszałość w kwestiach klimatycznych i środowiskowych, dodając, że nie przyjmie nagrody, dopóki kraje te nie podejmą działań, aby ograniczyć wzrost średniej globalnej temperatury.
Nagrody i wyróżnienia
- Jest jedną z laureatek konkursu na artykuł na temat klimatu rozpisany dla młodych ludzi w maju 2018 przez „Svenska Dagbladet”.
- W konkursie World Nature Fund była jedną z trzech nominowanych w kategorii młody bohater ochrony środowiska w 2018.
- Została nominowana do nagrody Children’s Climate Prize dla dzieci i młodzieży fundowanej przez koncern energetyczny Telge Energi AB, a promującej zrównoważony rozwój; odmówiła udziału w konkursie, ponieważ finaliści musieli udać się do Sztokholmu samolotem, czego konsekwentnie odmawia.
- W listopadzie 2018 została nagrodzona stypendium sztokholmskiej fundacji Fryshuset w kategorii Young Role Model of the Year.
- W grudniu 2018 amerykański tygodnik „Time” umieścił ją na liście 25 najbardziej wpływowych nastolatków na świecie.
- W marcu 2019 trójka norweskich parlamentarzystów od opozycji Sosialistisk Venstreparti nominowała Gretę Thunberg jako kandydatkę do otrzymania Pokojowej Nagrody Nobla; gdyby jej nominacja wygrała, zostałaby najmłodszą laureatką tej nagrody (przed Malalą Yousafzai, która ją otrzymała w wieku 17 lat).
- We wrześniu 2019 Amnesty International przyznała Grecie Thunberg oraz powstałemu z jej inspiracji uczniowskiemu ruchowi ekologicznemu Piątki dla Przyszłości tytuł Ambasadora Sumienia.
- Otrzymała Right Livelihood Award.
- W 2019 została nazwana Człowiekiem Roku tygodnika „Time”.
- W październiku 2019 na jej cześć nazwano nowo opisany gatunek chrząszcza Nelloptodes gretae.
- W 2020 nazwano na jej cześć nowo opisany gatunek ślimaka Craspedotropis gretathunbergae, nowy gatunek skoczogonka Frisea gretae, nowy gatunek chruścika Oecetis gretae, nowo opisany rodzaj pająków Thunberga oraz jeden z jego gatunków, Thunberga greta, nowo opisany gatunek pająka Chibchea thunbergae, a także nowo opisany rodzaj kosarzy Thunbergia oraz jeden z jego gatunków, Thunbergia gretae.
- W 2021 roku na jej cześć nazwano nowy gatunek niesporczaka Xerobiotus gretae oraz nowy gatunek chrząszcza, Siopelus gretae
- W 2022 roku na jej cześć nazwano nowy gatunek ptasznika, Tapinauchenius gretae oraz nowy gatunek płaza Pristimantis gretathunbergae
Życie prywatne
Thunberg ujawniła u siebie następujące rozpoznania: zespół Aspergera, ADHD, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne, mutyzm wybiórczy.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Alle Infos & News zu Greta Thunberg , rtl.de (niem.).
- ↑ a b Greta Thunberg Is TIME’s 2019 Person of the Year , Time (ang.).
- ↑ a b Kerry Flynn, CNN Business, Time Person of the Year: Climate crisis activist Greta Thunberg , CNN .
- ↑ Suyin Haynes: Students From 1,600 Cities Just Walked Out of School to Protest Climate Change. It Could Be Greta Thunberg's Biggest Strike Yet. The Time, 2019-05-24. . (ang.).
- ↑ Sekielski, Przybysz, Wojciechowska alarmują: Jesteśmy zagrożonym gatunkiem. gazeta.pl, 2018-12-15. . .
- ↑ a b David Crouch: The Swedish 15-year-old who’s cutting class to fight the climate crisis. The Guardian, 2018-09-01. . . (ang.).
- ↑ a b Arkadiusz Stando: 16-latka nominowana do nagrody Nobla. Znacie Gretę Thunberg? Powinniście. tech.wp.pl, 2019-03-14. . (pol.).
- ↑ Greta Thunberg – Women in Peace. Women in Peace. .
- ↑ Jest twarzą Młodzieżowego Strajku Klimatycznego. Kim jest Greta Thunberg?. tvn24.pl. . .
- ↑ Tiffany Wallis: Greta Thunberg's mum is a famous Swedish opera singer who competed in Eurovision. mirror.co.uk, 2019-10-10. . (ang.).
- ↑ Powstanie film dokumentalny o Grecie Thunberg , Rzeczpospolita (pol.).
- ↑ a b Masha Gessen: The Fifteen-Year-Old Climate Activist Who Is Demanding a New Kind of Politics. The New Yorker, 2018-10-02. . . (ang.).
- ↑ akr/adso: „Liderzy nas zawiedli”. Mówi o niej świat, jest w Katowicach. TVN24, 2018-12-04. . . (pol.).
- ↑ Lech Miodek: 15-latka punktuje polityków. Tygodnik Przegląd, 10 grudnia 2018. .
- ↑ Gabriela Czernecka: Szesnastoletnia Greta Thunberg nagrodzona za walkę ze zmianami klimatycznymi!. Viva!, 23 lipca 2019. .
- ↑ Kalina Oroschakoff, Michał Broniatowski (red.): 16-letnia Greta Thunberg, słynna aktywistka proekologiczna, zderza się z oporem polityków. Onet POLITICO, 17 kwietnia 2019. .
- ↑ Sebastian Medoń: Greta Thunberg na albumie The 1975 „Homo sapiens jeszcze nie zawiódł”. SmogLab, 26 lipca 2019. .
- ↑ Joanna Potocka: Greta Thunberg przepłynie Atlantyk na szczyt klimatyczny w USA. RMF 24, 30 lipca 2019. .
- ↑ Greta Thunberg dopłynęła do Nowego Jorku. fakty.interia.pl, 2019-08-29. . .
- ↑ „Bild”: podróż Grety Thunberg obciąża klimat , tvnmeteo.tvn24.pl .
- ↑ Sześć podróży zamiast czterech. „Ekologiczny” Rejs Grety Thunberg obciąża klimat , tvp.info (pol.).
- ↑ a b Greta's Atlantic trip won't save emissions as crew to fly to bring boat back , The Sun, 16 sierpnia 2019 (ang.).
- ↑ Greta Thunberg, After Pointed U.N. Speech, Faces Attacks From the Right. nytimes.com. . (ang.).
- ↑ Climate Action summit: Greta Thunberg responds to Donald Trump’s jab. news.com.au. . (ang.).
- ↑ Greta Thunberg to world leaders: 'How dare you – you have stolen my dreams and my childhood' – video. theguardian.com. . (ang.).
- ↑ Climat: Emmanuel Macron reproche à Greta Thunberg d’«antagoniser nos sociétés». lefigaro.fr. . (fr.).
- ↑ a b Greta Thunberg z „alternatywnym Noblem” i milionem koron. rp.pl. .
- ↑ Greta Thunberg nie przyjęła nagrody wartej ponad 50 tys. dolarów. onet WIADOMOŚCI, 2019-10-30. .
- ↑ Greta Thunberg nie przyjęła nagrody Rady Nordyckiej. „Nasze państwa nie zrobiły w zasadzie nic”. TVN24, 2019-10-30. .
- ↑ Vi vet – och vi kan göra något nu. svd.se, 2018-05-30. . . (szw.).
- ↑ Här är de nominerade till Årets miljöhjälte 2018. natursidan.se, 2018-09-17. . . (szw.).
- ↑ Gustav Gelin: Därför nobbar Greta Thunberg klimatpriset. etc.se, 2018-11-01. . . (szw.).
- ↑ Lina Rosengren: Greta Thunberg blir Årets unga förebild. Aktuell Hållbarhet, 2018-11-22. . . (szw.).
- ↑ Times staff: Time’s 25 Most Influential Teens of 2018. Time, 2018-12-07. . . (ang.).
- ↑ 16-летнюю Грету Тунберг выдвинули на Нобелевскую премию мира.
- ↑ bbc.com: Greta Thunberg nominated for Nobel Peace Prize for climate activism. BBC News, 2019-03-14. . (ang.).
- ↑ Maria Kruczkowska: Greta Thunberg i jej Piątki dla Przyszłości laureatem nagrody Amnesty International. Wyborcza.pl, 2019-09-17. .
- ↑ Paula Praszkiewicz: Greta Thunberg z Nagrodą Ambasadora Sumienia. Fakty TVN, 2019-09-19. .
- ↑ Michael Darby. Studies of Ptiliidae (Coleoptera) in the spirit collection of the Natural History Museum, London, 6: New species and records collected by W.C. Block in Kenya and Uganda, 1964–19655". Entomologist's Monthly Magazine. 155 (4). „Entomologist's Monthly Magazine”. 155 (4), s. 239-257, 2019. DOI: 10.31184/M00138908.1554.3999.
- ↑ Menno, Jonathan P Lim, Anthonie D.P. van Peursen, Massimiliano Alfano, Awang Bikas Jenging, Daniele Cicuzza, Alexandre Escoubas, Pierre Escoubas, Ulmar Grafe, Jamil Ja, Peter Koomen, Aleks Krotoski, Denise Lavezzari, Laura Lim, Rudie Maarschall, Ferry Slik, Derek Steele, Dennis Teck Wah Ting, Ine van Zeeland, Iva Njunjić. Craspedotropis gretathunbergae, a new species of Cyclophoridae (Gastropoda: Caenogastropoda), discovered and described on a field course to Kuala Belalong rainforest, Brunei. „Biodiversity Data Journal”. 8: e47484, s. 1–10, 2020. DOI: 10.3897/BDJ.8.e47484. ISSN 1314-2828. (ang.).
- ↑ Antonio Carapelli, Penelope Greenslade, Francesco Nardi, Chiara Leo, Peter Convey, Francesco Frati, Pietro Paolo Fanciulli. Evidence for Cryptic Diversity in the “Pan-Antarctic” Springtail Friesea antarctica and the Description of Two New Species. „Insects”. 11 (3), s. 141, 2020. DOI: 10.3390/insects11030141.
- ↑ Jell Arne Johanson, Thai Hong Pham, Tobias Malm, Tin SjÖberg. Description of six new species of Oecetis (Trichoptera, Leptoceridae) from Vietnam. „Zootaxa”. 4816 (3), 2020. DOI: 10.11646/zootaxa.4816.3.2.
- ↑ Peter Jäger. Thunberga gen. nov., a new genus of huntsman spiders from Madagascar (Araneae: Sparassidae: Heteropodinae. „Zootaxa”. 4790 (2), s. 245–260, 2020. Magnolia Press. DOI: 10.11646/zootaxa.4790.2.3.
- ↑ B.A. Huber, O. Villarreal. On Venezuelan pholcid spiders (Araneae, Pholcidae). „European Journal of Taxonomy”. 718, s. 1–317, 2020. DOI: 10.5852/ejt.2020.718.1101.
- ↑ Jochen Martens. A harvestman with elaborate palpal pliers, Thunbergia gretae n. gen. n. sp. from China (Opiliones: Sclerosomatidae: Gagrellinae). „Zoologischer Anzeiger”. 287, s. 160-166, 2020. DOI: 10.1016/j.jcz.2020.03.010.
- ↑ Edoardo Massa, Roberto Guidetti, Michele Cesari, Lorena Rebecchi, K. Ingemar Jönsson. Tardigrades of Kristianstads Vattenrike Biosphere Reserve with description of four new species from Sweden. „Scientific Reports”. 11, s. 4861, 2021. ISSN 2045-2322.
- ↑ S. Facchini. Notes on the genus Siopelus Murray, 1859, with descriptions of twelve new species from the Afrotropical region (Coleoptera Carabidae, Harpalinae). „Giornale Italiano di Entomologia”. 16 (66), s. 71–102, 2021.
- ↑ Y. Cifuentes, R. Bertani. Taxonomic revision and cladistic analysis of the tarantula genera Tapinauchenius Ausserer, 1871, Psalmopoeus Pocock, 1985, and Amazonius n. gen. (Theraphosidae, Psalmopoeinae). „Zootaxa”. 5101 (1), s. 1-123, 2022. DOI: 10.11646/zootaxa.5101.1.1.
- ↑ Konrad Mebert, Macario González-Pinzón, Madian Miranda, Edgardo Griffith, Milan Vesely, P. Lennart Schmid, Abel Batista. A new rainfrog of the genus Pristimantis (Anura, Brachycephaloidea) from central and eastern Panama. „ZooKeys”. 1081, s. 1–34, 2022. DOI: 10.3897/zookeys.1081.63009.
- ↑ a b «Я хочу, чтобы вы запаниковали». Как Грета Тунберг прогуляла школу и стала главным экоактивистом мира.
- ↑ Katarzyna Grzęda-Łozicka: Greta Thunberg mówi otwarcie „mam Aspergera”. WP abcZdrowie, 2019-09-02. .
- ↑ Экоактивизм вместо урока биологии: кто такая 16-летняя Грета Тунберг и за что её номинировали на Нобелевскую премию.
- ↑ The Fifteen-Year-Old Climate Activist Who Is Demanding a New Kind of Politics , The New Yorker, 2018, Cytat: „both Greta and her younger sister, Beata, have been diagnosed with autism, A.D.H.D., and other conditions.”.
- ↑ What’s behind climate change activist Greta Thunberg’s remarkable rise to fame?
- ↑ Greta Thunberg: ‘All my life I’ve been the invisible girl’.
- ↑ Greta Thunberg, School strike for climate – save the world by changing the rules, TEDxStockholm, Cytat: I was diagnosed with Asperger’s syndrom, OCD, and selective mutism. That basically means I only speak when I think it’s necessary. Now is one of those moments... I think that in many ways, we autistic are the normal ones, and the rest of the people are pretty strange, especially when it comes to the sustainability crisis, where everyone keeps saying that climate change is an existential threat and the most important issue of all and yet they just carry on like before. (ang.).
Linki zewnętrzne
- wystąpienie na szczycie klimatycznym w Nowym Jorku 2019)
- wystąpienie Grety Thunberg na TEDxStockholm (2018)
- wystąpienie Grety Thunberg na COP24 w Katowicach (2018)
- Oficjalna strona Grety Thunberg na Twitterze
- ISNI: 0000000476898558
- VIAF: 4827155466473802160007
- LCCN: no2019128908
- GND: 1182074820
- NDL: 001333466
- LIBRIS: 6ht83p314vjv68qd
- BnF: 178251906
- SUDOC: 236054031
- SBN: RMBV290882
- NLA: 67030169
- NKC: hka20191060423
- RSL: 000228616
- BNE: XX6012498
- NTA: 422802026
- BIBSYS: 1550669604881
- CiNii: DA19396406
- Open Library: OL7823578A, OL7943928A
- PLWABN: 9810574387805606
- NUKAT: n2019070292
- J9U: 987007933345905171
- PTBNP: 1765806
- CANTIC: a19937763
- LNB: 000282021
- NSK: 000736136
- CONOR: 332709475
- BNC: 000926235
- ΕΒΕ: 345093
- KRNLK: KAC2019E2516
- LIH: LNB:C7cm;=Bq
- WorldCat: lccn-no2019128908