Komisja Europejska
W tym artykule przeanalizujemy Komisja Europejska z różnych perspektyw, aby zrozumieć jego wpływ w różnych kontekstach. Komisja Europejska to temat, który w ostatnich latach wzbudził duże zainteresowanie, ze względu na jego znaczenie m.in. w kontekście społecznym, politycznym, gospodarczym, kulturalnym. W trakcie tej analizy zbadamy różne wymiary, które obejmuje Komisja Europejska, a także jego ewolucję w czasie i wpływ na dzisiejsze społeczeństwo. Ponadto zbadamy różne interpretacje i opinie, które istnieją wokół Komisja Europejska, w celu zapewnienia szerokiej i pełnej wizji tego tematu.
.svg)
| |
 Budynek Berlaymont w Brukseli, siedziba Komisji Europejskiej | |
| Organizacja | |
|---|---|
| Przewodnicząca Komisji Europejskiej | |
| Adres | |
| Rue de la Loi 170/B-1049, Bruksela, Belgia | |
Położenie na mapie Belgii  | |
 50°50′37″N 4°22′58″E/50,843611 4,382778
| |
| Strona internetowa | |
Unia Europejska
 Polityka i instytucje Unii Europejskiej Instytucje Grupy EBI
Organy doradcze UE
Organy międzyinstytucjonalne
Organy i jednostki zdecentralizowane
Inne
|
Komisja Europejska, KE – organ wykonawczy Unii Europejskiej, odpowiedzialny za bieżącą politykę Unii, nadzorujący prace wszystkich jej agencji i zarządzający jej funduszami. Komisja posiada wyłączną inicjatywę legislacyjną w zakresie prawa unijnego (o ile Traktat nie postanowi inaczej) oraz jest uprawniona do wydawania rozporządzeń wykonawczych (ang. Comission Regulation). Jej główną siedzibą jest Bruksela.
Funkcjonowanie komisji jest wzorowane na rządzie gabinetowym, a 27 komisarzy odpowiada randze ministra w rządach poszczególnych państw. Od 2004 na każde państwo członkowskie Unii Europejskiej przypada jeden komisarz, choć w założeniu mają oni reprezentować interesy całej Unii, a nie państw, z których pochodzą. Jeden z grona komisarzy jest wybierany przez Radę Europejską, a następnie zatwierdzany przez Parlament Europejski na przewodniczącego Komisji (obecną przewodniczącą jest Ursula von der Leyen, która pełni tę funkcję od 1 grudnia 2019).
W potocznym rozumieniu termin „Komisja Europejska” może także oznaczać całą administrację podległą 27 komisarzom. W 2016 roku w strukturach Komisji było zatrudnionych około 32 tys. urzędników.
Komisja Europejska jest odpowiedzialna tylko przed Parlamentem Europejskim, a w historii nie było przypadku jej odwołania, mimo bliskości wskutek zainicjowanego przez parlament w 1999 śledztwa w sprawie korupcji, nepotyzmu i niegospodarności (Komisja Santera przed głosowaniem w sprawie wotum nieufności sama podała się do dymisji).
Struktura Komisji
Komisja liczy tylu członków, ile jest państw członkowskich Unii (27). Gdyby zrealizowano w tej kwestii postanowienia Traktatu lizbońskiego, od 1 listopada 2014 Komisja powinna liczyć w każdej kadencji 2/3 liczby członków Unii (tzn. jeśli UE liczy 27 państw, to komisarzy byłoby 18). Jednak Rada Europejska, stanowiąc jednomyślnie, mogła ustalić inną liczbę. Taką też decyzję podjęła 22 maja 2013 r., utrzymując rozwiązanie sprzed Traktatu z Lizbony.
Każdy z komisarzy jest odpowiedzialny za określoną dziedzinę, analogicznie do ministrów w rządzie. W skład Komisji wchodzi też wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa jako jeden z jej wiceprzewodniczących. Członkowie komisji nie mogą czuć się związani żadnymi instrukcjami płynącymi z krajów ich pochodzenia – są politykami, których desygnuje Rada Europejska (decydując większością kwalifikowaną), a zatwierdza Parlament Europejski. Ostatnim etapem powołującym Komisję w pełnym składzie jest mianowanie przez Radę Europejską. Zadaniem komisarzy jest nadzór nad przydzielonymi im dyrekcjami generalnymi.
Przewodniczący Komisji Europejskiej
Tryb wyboru Komisji
Zgodnie z postanowieniami Traktatu z Lizbony, uwzględniając wyniki wyborów do Parlamentu Europejskiego, Rada Europejska wybiera większością kwalifikowaną kandydata na przewodniczącego Komisji Europejskiej, którego następnie po wysłuchaniu politycznego programu zatwierdza w głosowaniu Parlament Europejski, stanowiąc większością głosów członków wchodzących w jego skład. W przypadku niewybrania lub niezatwierdzenia kandydata stosuje się powyższą procedurę, a Rada Europejska ma miesiąc na przedstawienie nowego kandydata.
Rada Europejska, w porozumieniu z przewodniczącym Komisji, ustala listę komisarzy, postępując według sugestii państw członkowskich. Następnie skład Komisji podlega kolegialnemu zatwierdzeniu przez Parlament Europejski, który przedtem przesłuchuje kandydatów na komisarzy na posiedzeniach odpowiednich Komisji. W przypadku zatwierdzenia, Rada Europejska mianuje Komisję, stanowiąc większością kwalifikowaną.
Prerogatywy
Komisja Europejska zajmuje się wszystkimi bieżącymi zagadnieniami dotyczącymi funkcjonowania Unii, a więc polityką rolną, gospodarczą, społeczną, obronnością i polityką międzynarodową itp. Oprócz tego Komisja jest instytucją zajmującą się konstruowaniem i przedstawianiem pod głosowanie Radzie Unii Europejskiej lub Parlamentowi Europejskiemu wszystkich aktów prawnych Unii. Komisja przygotowuje też zazwyczaj propozycje traktatów i innych aktów prawa międzynarodowego, które są później dyskutowane na zebraniach Rady Europejskiej. Komisja Europejska nadzoruje też rządy państw członkowskich w sprawie wdrażania zmian prawa poszczególnych krajów wynikających z przystosowywania prawa krajowego do ustaleń unijnych. Komisja prowadzi też bieżące negocjacje z krajami kandydującymi do Unii. Przewodniczący Komisji Europejskiej jest oficjalną „głową” Unii, reprezentując ją w kontaktach międzynarodowych.
Komisja Europejska jako jedyny organ unijny ma prawo tzw. bezpośredniej inicjatywy legislacyjnej.
Komisja tworzy również białe księgi i zielone księgi. Zielone księgi to komunikaty dotyczące pewnych dziedzin polityki, skierowane przede wszystkim do uczestników konsultacji i debat na dany temat. Czasami stanowią impuls do podjęcia działań legislacyjnych. Białe księgi to dokumenty zawierające propozycje konkretnych działań Unii, opracowywane często po publikacji zielonej księgi rozpoczynającej dyskusję na dany temat.
Historia Komisji
Poprzedniczkami Komisji Europejskiej były: powstała w 1952 r. Wysoka Władza, będąca organem zarządzającym EWWiS złożonym z funkcjonariuszy międzynarodowych, oraz istniejące od 1958 r. Komisja EWG i Komisja Euratomu. Wszystkie trzy organy zostały połączone w jednolitą Komisję Wspólnot Europejskich w 1967 r. na mocy Traktatu Fuzyjnego. Nazwa Komisja Europejska przyjęła się po wejściu w życie Traktatu z Maastricht i powstaniu Unii Europejskiej.
Zarzuty o korupcję i niegospodarność
W 1999 Komisja została rozwiązana w wyniku zarzutów o korupcję i nepotyzm podniesionych przez audytora wewnętrznego Paula van Buitenena, w których główną rolę grała komisarz Édith Cresson. Bezpośrednią przyczyną rozwiązania Komisji, której przewodniczącym był Jacques Santer, był raport Komisji Niezależnych Ekspertów opisujący brak zarządzania sprzyjający korupcji i niegospodarności:
Badania przeprowadzone przez Komisję zbyt często wykazywały rosnący opór ze strony członków hierarchii wobec podejmowania odpowiedzialności. Trudno było znaleźć kogokolwiek, kto wykazywałby choćby śladowe poczucie odpowiedzialności (…) Skrajnie skomplikowane przepisy narażają EAGGF na korupcję i czynią jakąkolwiek kontrolę bardzo trudną.
Zarzuty o nierzetelne rozliczanie środków budżetowych i brak transparentności były podnoszone ponownie w 2004 roku.
Po skandalu w 1999 roku rozwiązaniem problemu miało być uruchomienie biura antykorupcyjnego OLAF. Według Paula van Buitenena w 2008 roku nadal nie funkcjonuje ono skutecznie. Już w latach 2002–2004 zaobserwowano pierwsze przypadki wewnętrznych represji wobec urzędników zgłaszających do OLAF nieprawidłowości w swoich jednostkach.
W 2008 roku Komisja Europejska została skrytykowana przez koalicję organizacji pozarządowych za dopuszczenie do zdominowania grup eksperckich przez lobbystów i przedstawicieli biznesowych grup nacisku.
W 2009 roku 66% skarg do europejskiego rzecznika praw obywatelskich (European Ombudsman) dotyczyło działań Komisji Europejskiej, z czego 36% – braku transparentności, na przykład utrudniania dostępu do informacji publicznej.
W kwietniu 2009 ujawniona została wewnętrzna notatka rozesłana do pracowników Komisji Europejskiej, w której zaleca się im, by w raportach i korespondencji nie wspominali o prywatnych spotkaniach z lobbystami oraz instruuje, w jaki sposób utrudniać dostęp do informacji publicznej przez wąskie interpretowanie zapytań we wnioskach.
W 2010 roku organizacja Transparency International wyraziła zaniepokojenie podejmowaniem pracy przez byłych komisarzy w sytuacjach mogących stwarzać podejrzenie konfliktu interesów. Brytyjskie czasopismo „Public Servant Magazine” skrytykowało Komisję za rozrzutność i niekontrolowany rozrost biurokracji, której koszty utrzymania wynoszą ponad 8 miliardów euro, z czego koszty samej Komisji to ponad 3,5 miliarda. Zbiorcze raporty na temat wydatków Komisji Europejskiej opublikowało w 2011 roku The Bureau for Investigative Journalism, krytykując równocześnie KE za utrudnianie dostępu do tych informacji.
W 2010 roku Reuters ujawnił korespondencję urzędników Komisji, którzy ukrywali lub przeinaczali wyniki badań naukowych dla wsparcia politycznego programu promocji biopaliw. Wkrótce potem Komisja została pozwana do sądu przez organizację ClientEarth z zarzutem ograniczania prawa do informacji publicznej. Kontrowersje wzbudza także – zgodna z przepisami KE – praktyka wypłacania byłym komisarzom „przejściowych wynagrodzeń” w wysokości 40–65% ich zarobków przez trzy lata od odejścia z pracy.
Obecny skład Komisji
Poprzednie komisje
- Pierwsza Komisja Waltera Hallsteina (1958–1962)
- Druga Komisja Waltera Hallsteina (1962–1967)
- Komisja Jeana Reya (1967–1970)
- Komisja Franco Malfattiego (1970–1972)
- Komisja Sicco Mansholta (1972–1973)
- Komisja François-Xaviera Ortolego (1973–1977)
- Komisja Roya Jenkinsa (1977–1981)
- Komisja Gastona Thorna (1981–1985)
- Pierwsza Komisja Jacques’a Delorsa (1985–1988)
- Druga Komisja Jacques’a Delorsa (1988–1992)
- Trzecia Komisja Jacques’a Delorsa (1992–1994)
- Komisja Jacques’a Santera (1995–1999)
- Komisja Romano Prodiego (1999–2004)
- Pierwsza Komisja José Manuela Barroso (2004–2010)
- Druga Komisja José Manuela Barroso (2010–2014)
- Komisja Jean-Claude’a Junckera (2014–2019)
Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce
Przypisy
- ↑ a b c Trójka: Czym zajmuje się Komisja Europejska?. polskieradio.pl. . (pol.).
- ↑ Personel w liczbach. Komisja Europejska. .
- ↑ Komisja Europejska – Słownik pojęć i organizacji międzynarodowych , stosunkimiedzynarodowe.info .
- ↑ Art. 17 ust. 5 Traktatu o Unii Europejskiej.
- ↑ DECYZJA RADY EUROPEJSKIEJ z dnia 22 maja 2013 r. w sprawie liczby członków Komisji Europejskiej. eur-lex.europa.eu.
- ↑ Często zadawane pytania. ec.europa.eu. .
- ↑ Paul van Buitenen: Blowing the Whistle: Fraud in the European Commission. Politicos Pub, 2000. ISBN 978-1-902301-46-4.
- ↑ Auditor blames politicians for EC waste and corruption. Sunday Herald, 8 sierpnia 2004.
- ↑ European Anti-Fraud Office (OLAF).
- ↑ Paul van Buitenen: Alleged irregularities in OLAF. 25 listopada 2008. . .
- ↑ Guido Strack – w pojedynkę przeciw Brukseli. PressEurop, 2011. . .
- ↑ Konrad Niklewicz: Czy lobbyści rządzą w Brukseli?. Gazeta.pl, 27 marca 2008.
- ↑ EU citizens complain about lack of transparency. EUObserver, 27 kwietnia 2009.
- ↑ Be careful what you write, Eurocrats told. Times Online, 14 kwietnia 2009.
- ↑ Ex-commissioners face conflict of interest accusations. Euractiv, 2010. . .
- ↑ Komisarz do wzięcia. Rzeczpospolita, 2010. . .
- ↑ Jak Unia wydaje miliony... na siebie. Dziennik Gazeta Prawna, 2010.
- ↑ EU Commission Expenses: Cocktail parties, private jets, luxury away-days and limousines. The Bureau for Investigative Journalism, 2011. . .
- ↑ Analysis: EU Commission expenses highlight lack of transparency in Brussels. The Bureau for Investigative Journalism, 2011. . .
- ↑ Special Report – Europe finds politics and biofuels don’t mix. Reuters, 2010.
- ↑ EU sued over lack of transparency. EU Observer, 2010.
- ↑ a b c d e f g h i Lili Bayer, Von der Leyen reveals picks for European Commission , Politico, 11 lipca 2019 .
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z Commissioners-designate , European Commission – European Commission (ang.).
- ↑ Mikkel Danielsen, Thomas Aagaard, Kommende kommissionsformand løfter sløret: Her er Vestagers nye job , Berlingske.dk, 10 września 2019 (duń.).
- ↑ Nomination of Valdis Dombrovskis.
- ↑ EURACTIV Network, France eyes Selmayr’s post to balance German Commission presidency , euractiv.com, 18 lipca 2019 (ang.).
- ↑ Plenković predlaže Sanadera za tajnika HDZ-a, Šuicu za EK , Hrvatska radiotelevizija .
- ↑ Lili Bayer, Commission spokesperson nominated as next Greek European commissioner , Politico, 18 lipca 2019 .
- ↑ Nomination of Margaritis Schinas.
- ↑ Bundeskanzlerin Bierlein zur Nominierung von Johannes Hahn als EU-Kommissar – Bundeskanzleramt Österreich , bundeskanzleramt.gv.at .
- ↑ Nomination of Johannes Hahn.
- ↑ Nomination of Marija Gabriel.
- ↑ Il giorno di Gentiloni, i ruoli Ue in mano al Partito democratico , Il Fatto Quotidiano (wł.).
- ↑ Agriculture commission seat almost sure for Poland – gov’t spokesperson , thefirstnews.com (ang.).
- ↑ Rita Siza, Costa propõe Pedro Marques ou Elisa Ferreira para comissário europeu , PÚBLICO (port.).
- ↑ Costa escolhe Elisa Ferreira para Comissária Europeia , Jornal Expresso (port.).
- ↑ Nomination of Stela Kiriakidu.
- ↑ Commissaire européen: Didier Reynders est annoncé , Le Soir, 19 sierpnia 2019 (fr.).
- ↑ Adina Valean approved as Romania’s European Commissioner , euronews, 6 listopada 2019 (ang.).
- ↑ STATEMENT BY THE GOVERNMENT OF MALTA: The Prime Minister nominates Dr Helena Dalli as member of the European Commission , gov.mt (ang.).
- ↑ Sylvie Goulard proposée par la France pour être commissaire européenne , 28 sierpnia 2019 (fr.).
- ↑ TT, Ylva Johansson föreslås bli ny EU-kommissionär , 8 sierpnia 2019 (szw.).
- ↑ Urad vlade Republike Slovenije, Vlada o predlogu kandidata za člana Evropske komisije in ustanovitvi Slovenske hiše v Bruslju , Portal GOV.SI (słoweń.).
- ↑ Nomination of Janez Lenarčič.
- ↑ Finnish Government nominated Jutta Urpilainen as candidate for EU Commissioner , Valtioneuvosto (ang.).
- ↑ Nomination of Jutta Urpilainen.
- ↑ The Government approved the proposal to submit Kadri Simson as the candidate for European Commissioner , Government of the Republic of Estonia (ang.).
- ↑ Nomination of Kadri Simson.
- ↑ David M. Herszenhorn, Lithuania puts forward economy minister for European Commission , Politico, 7 sierpnia 2019 .
Bibliografia
- Tamara Barriga: Komisja Europejska. UniaEuropejska.org, 2011-05-30. . . (pol.).
Linki zewnętrzne
|
- ISNI: 000000012162673X, 0000000121546596
- VIAF: 213728962
- LCCN: no95038119
- GND: 1024466-9
- BnF: 12421727r
- SUDOC: 027801411
- SBN: SBNV011357
- NLA: 35386575
- NKC: kn20010711083, kn20020612010
- BNE: XX113349
- BIBSYS: 90820051
- CiNii: DA1080953X
- PLWABN: 9810646939705606
- NUKAT: n97700173
- J9U: 987007368347905171
- PTBNP: 173758
- LNB: 000025723
- NSK: 000142489
- CONOR: 337679971
- BLBNB: 001419669
- KRNLK: KAB201806671
- LIH: LNB:V*272687;=BS
- WorldCat: lccn-no95038119