Skały osadowe
We współczesnym świecie Skały osadowe przykuł uwagę milionów ludzi na całym świecie. Niezależnie od tego, czy ze względu na swój wpływ na społeczeństwo, znaczenie w sferze politycznej, wpływ na kulturę popularną czy znaczenie w historii, Skały osadowe stał się tematem ciągłego zainteresowania i debaty. Od swoich początków do obecnej ewolucji Skały osadowe wywarł wpływ na sposób, w jaki żyjemy, myślimy i odnosimy się do otaczającego nas świata, przed i po. W tym artykule zbadamy różne aspekty Skały osadowe, od jego początków po wpływ na życie codzienne, starając się zrozumieć jego prawdziwe znaczenie i znaczenie w naszym społeczeństwie.
 |
Ten artykuł od 2011-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Skały osadowe (sedymentacyjne) – jeden z trzech głównych typów skał (obok skał magmowych i metamorficznych) budujących skorupę ziemską, powstają przez nagromadzenie się materiału przenoszonego przez czynniki zewnętrzne (np. wodę, lodowiec, wiatr), na skutek jego osadzania się lub wytrącania z roztworu wodnego. Nauka zajmująca się powstawaniem skał osadowych to sedymentologia.
Podział
Ze względu na sposób powstania wyróżnia się:
- skały okruchowe (klastyczne) – powstałe w wyniku nagromadzenia materiału pochodzącego z rozkruszenia starszych skał, jego przetransportowania i osadzenia przez wodę, wiatr lub lód:
- skały bardzo drobnookruchowe (pelity): ił, iłowiec, łupek ilasty;
- skały drobnookruchowe (aleuryty): muł, mułowiec, łupki osadowe;
- skały średniookruchowe (psamity): piasek, piaskowiec, arkoza, szarogłaz;
- skały grubookruchowe (psefity): gruz, żwir, brekcja, zlepieniec;
- skały piroklastyczne – powstałe z materiałów wyrzuconych w powietrze w czasie erupcji wulkanicznej, np. tuf wulkaniczny, tufit;
- skały rezydualne (alitowe, regolit) – zwietrzelina powstała „in situ” (na miejscu) w wyniku wietrzenia skał (przede wszystkim węglanowych):
- skały chemogeniczne (pochodzenia chemicznego) – powstałe w wyniku rozpuszczenia składników skał starszych i ponownego wytrącenia osadu wskutek parowania lub reakcji chemicznych z udziałem (albo bez) organizmów żywych:
- węglanowe – wapienie, dolomit, margiel – skała mieszana;
- skały krzemionkowe – gejzeryt, kwarcyt, krzemień, rogowiec, martwica krzemionkowa, opoka;
- skały żelaziste – żelaziak, ruda darniowa;
- skały gipsowe i skały solne – gips, anhydryt, sól kamienna, sole potasowe;
- skały fosforanowe – fosforyt, guano;
- skały manganowe, siarkowe (siarka rodzima), skały strontowe, skały barytowe, skały fluorytowe;
Przykłady skał osadowych
-
Sól kamienna z Kłodawy – przykład ewaporatu -
Sól kamienna z Wieliczki – przykład ewaporatu -
Gips – przykład ewaporatu -
Krzemienie (pasiasty i konkrecyjny) – przykład skały krzemionkowej -
Krzemień – przykład skały krzemionkowej -
Szarogłaz – przykład skały okruchowej -
Piaskowiec glaukonitowy – przykład skały okruchowej -
Mułowiec - przykład skały okruchowej, drobnoziarnistej -
Skała o frakcji pylasto-ilastej -
Sferosyderyt – przykład skały węglanowej,konkrecyjnej -
-
-
-
-
Węgiel kamienny – przykład skały organogenicznej, paliwo kopalne -
piasek
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Skały osadowe , MUZEUM GEOLOGICZNE (pol.).
- ↑ skały osadowe, Encyklopedia PWN .