Jan Sobiepan Zamoyski
W dzisiejszym świecie Jan Sobiepan Zamoyski to temat, który przykuł uwagę milionów ludzi na całym świecie. Niezależnie od tego, czy ze względu na swój wpływ na społeczeństwo, znaczenie historyczne czy wpływ na codzienne życie ludzi, Jan Sobiepan Zamoyski stał się powracającym tematem w rozmowach, debatach i dyskusjach we wszystkich obszarach. Dzięki stałej obecności w mediach i sieciach społecznościowych Jan Sobiepan Zamoyski zdołał przekroczyć granice i kultury, wzbudzając zainteresowanie i niepokój u ludzi w każdym wieku i w każdym stanie. W tym artykule dokładnie zbadamy wpływ i znaczenie Jan Sobiepan Zamoyski, analizując jego implikacje i znaczenie we współczesnym społeczeństwie.
| |
 Jelita | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Żona | |
| Dzieci |
Ludwika Maria Zamoyska |
Jan Sobiepan Zamoyski herbu Jelita (ur. 9 kwietnia 1627 w Zamościu, zm. 7 kwietnia 1665 tamże) – III Ordynat zamojski, wojewoda sandomierski od 1659, wojewoda kijowski od 1658, podczaszy wielki koronny w latach 1653–1658, krajczy wielki koronny od 1653, generał ziem podolskich od 1637, starosta kałuski i rostocki.
Życiorys
Był elektorem Jana II Kazimierza Wazy z województwa krakowskiego w 1648 roku, podpisał jego pacta conventa.
Poseł sejmiku bełskiego na sejm zwyczajny 1652 roku, sejm 1655 roku.
W 1655 r., z nadejściem potopu szwedzkiego, w przeciwieństwie do większości szlachty, zachował wierność królowi Janowi Kazimierzowi. Był uczestnikiem konfederacji tyszowieckiej w 1655 roku. W 1656 r. dowodził skuteczną obroną Zamościa przed Szwedami. W czasie bitwy pod Warką w 1656 r. dowodził – freikompanią dragońską (chorągwią lekkiej jazdy) – 300 koni i chorągwią husarską – 137 koni.
3 marca 1658 poślubił w Warszawie Marię Kazimierę d’Arquien, późniejszą żonę króla Jana III Sobieskiego. Miał z nią czworo dzieci, wszystkie zmarłe w dzieciństwie:
- Ludwikę Marię (ur. kwiecień 1659 – zm. maj 1659),
- dziecko urodzone martwe (styczeń 1660),
- Katarzynę Barbarę (4/5 grudnia 1660 – grudzień 1662),
- córkę (ur. i zm. 1664).
Przydomek „Sobiepan” oznacza, iż Jan Zamoyski cenił sobie niezależność; nie znosił, gdy ktoś narzucał mu własną wolę czy zasady postępowania. Można powiedzieć, że był panem dla samego siebie. Przydomek ten rozpowszechnił Henryk Sienkiewicz w swoim Potopie, którego jednym z bohaterów jest Zamoyski. Prywatnie miał skłonności do nadużywania alkoholu i kobieciarstwa, uznawany był też za osobę bez poważniejszych ambicji politycznych, posiadał jednak ogromną fortunę oraz z powodzeniem dowodził na polu walki.
Pochowany został w krypcie kolegiaty zamojskiej.
Ponieważ Jan nie pozostawił żadnych męskich potomków, po jego śmierci wybuchła zażarta walka o prawo do wielkiej Ordynacji Zamojskiej. O przejęcie spuścizny po Zamoyskich walczyła wdowa po Janie, Maria Kazimiera d’Arquien, primo voto Zamoyska, secundo Sobieska, a także siostra zmarłego, Gryzelda z Zamoyskich Wiśniowiecka, która chciała przekazać ordynację swemu jedynemu synowi, późniejszemu królowi Michałowi Korybutowi. Początkowo dobra zajęła Gryzelda, a po jej śmierci Stanisław Koniecpolski (siostrzeniec Gryzeldy). Ostateczną jednak walkę wygrała młodsza linia Zamoyskich, której ordynację przekazano na mocy wyroku sejmowego w 1676.
Przypisy
- ↑ Jerzy Antoni Kostka, Kostkowie herbu Dąbrowa . Wyd. Z.P. POLIMER Koszalin 2010, s. 254. ISBN 978-83-89976-40-6
- ↑ Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku. Spisy / oprac. Krzysztof Chłapowski, Stefan Ciara, Łukasz Kądziela, Tomasz Nowakowski, Edward Opaliński, Grażyna Rutkowska, Teresa Zielińska. Kórnik, 1992, s. 104.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 99.
- ↑ Oswald Pietruski: Elektorów poczet, którzy niegdyś głosowali na elektów Jana Kazimierza roku 1648, Jana III. roku 1674, Augusta II. roku 1697, i Stanisława Augusta roku 1764, najjaśniejszych Królów Polskich, Wielkich Książąt Litewskich. Lwów: 1845, s. 427.
- ↑ Porządek na seymie walnym elekcyey między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego aktu elekcyey należące, vchwalony y postanowiony roku Pańskiego M.DC.XLVIII, dnia VI października, s. 21.
- ↑ Stefania Ochmann-Staniszewska, Zdzisław Staniszewski, Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana Kazimierza Wazy. Prawo – doktryna – praktyka, tom II, Wrocław 2000, s. 380.
- ↑ Adam Kersten, Z badań nad konfederacją tyszowiecką, w: Rocznik Lubelski, t. I, 1958, s. 116.
- ↑ Adam Andrzej Witusik, O Zamoyskich, Zamościu i Akademii Zamojskiej, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1978, s. 185–195.
- ↑ Mieczysław Czuma, Leszek Mazan: Poczet serc polskich. Kraków: Oficyna Wydawnicza Anabasis, 2005, s. 83. ISBN 83-85931-15-5.
|