Bu makalede, çağdaş toplumda artan ilgi uyandıran bir konu olan Tatlı su konusunu derinlemesine inceleyeceğiz. Yıllar geçtikçe, Tatlı su günlük yaşamın çeşitli alanlarıyla olan ilgisi ve etkisi göz önüne alındığında tartışma, çalışma ve yansıma konusu olmuştur. Tatlı su, kökeninden bugünkü etkisine kadar, insanların çevrelerindeki dünyayı algılamalarında ve hem bireysel hem de kolektif olarak etkileyen kararların alınmasında önemli bir rol oynamıştır. Bu makale, ayrıntılı ve tarafsız bir analizle Tatlı su'e ve günümüz toplumundaki sonuçlarına ışık tutmayı, farklı bakış açıları ve yaklaşımları kapsayan küresel bir vizyon sunmayı amaçlamaktadır.
Tatlı su, içerisinde düşük derişimlerde çözünmüş tuzlar ve diğer toplam çözünmüş katı maddeler bulunan, doğal olarak oluşan herhangi bir sıvı veya donmuş sudur. Deniz suyu ve acı su, tatlı su teriminden hariç tutulmakla beraber demirli su kaynakları gibi tuzsuz ve mineral açısından zengin sular, tatlı su kapsamında değerlendirilir. Tatlı su; buz örtüleri, buz tabakaları, buzullar, kar alanları ve buzdağlarındaki donmuş ve eriyen suları; yağmur, kar yağışı, dolu/karla karışık yağmur ve grezil gibi doğal yağışları; sulak alanlar, göletler, göller, nehirler, akıntılar gibi iç su kütlelerini oluşturan yüzey akıntılarını; akiferlerde, yer altı nehirlerinde ve göllerde bulunan yeraltı sularını kapsayabilir. Tatlı su, insanlar en ihtiyaç duyduğu ve kullandığı su kaynağıdır.
Su, tüm canlıların hayatta kalması için kritik öneme sahiptir. Pek çok organizma tuzlu sularda gelişebilir ancak yüksek bitkilerin ve böceklerin, amfibilerin, sürüngenlerin, memelilerin ve kuşların çoğu hayatta kalmak için tatlı suya ihtiyaç duyar.
Tatlı su her zaman içilebilir değildir, yani insanlar tarafından güvenle içilebileceği anlamına gelmez. Yeryüzündeki tatlı suyun büyük çoğunluğu (yerüstü ve yeraltı suları), insan tüketimi için bir miktar arıtılmadan kullanılamaz. Tatlı su, erozyon gibi doğal olarak meydana gelen süreçler veya insan faaliyetleri nedeniyle kolayca kirlenebilir. Tatlı su, dünyadaki su kaynaklarının %3'ünden daha azını oluşturur ve bunun sadece %1'i hazır olarak bulunur. Bu %1'lik kısmın sadece %3'ü insan tüketimi için kullanılır. Tarım faaliyetleri, çevreden alınan tatlı suyun tümünün kabaca üçte ikisini kullanır.
Tatlı su, yenilenebilir ve değişken fakat sonlu doğal kaynaktır. Tatlı su, denizlerden, göllerden, ormanlardan, karalardan, nehirlerden ve rezervuarlardan gelen suyun buharlaştığı, bulutlar oluşturduğu ve iç kısımlara yağış olarak döndüğü su döngüsü sayesinde yenilenir. Ancak bir bölgede yerel olarak insan faaliyetleri yoluyla doğal olarak geri kazanılandan daha fazla tatlı su tüketilirse, bu durum yerüstü ve yer altı kaynaklarındaki tatlı suyun azalmasına (veya su kıtlığının artmasına) neden olabilir. Bu durum etrafta bulunan ve tatlı suyla ilişkili tüm çevresel bölgelerde ciddi hasara neden olabilir. Su kirliliği de tatlı su mevcudiyetini azaltır.
Su tuzluluğu |
---|
Tuzluluk seviyeleri |
Tatlı su (< %0,05) Acı su (%0,05-%3) Tuzlu su (%3-%5) Salamura (> %5'ten maks. %26-%28'e) |
Su kütleleri |
Tatlı su, milyonda 500 partikülden (ppm) daha az çözünmüş tuz içeren su olarak tanımlanabilir.
Diğer kaynaklar tatlı su için 1000 ppm veya 3000 ppm gibi daha yüksek tuzluluk limitleri verir.
Wikimedia Commons'ta Tatlı su ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |