Jamochłony
W tym artykule zbadamy znaczenie Jamochłony we współczesnym społeczeństwie. Jamochłony jest czynnikiem determinującym w różnych sferach życia, od gospodarki po kulturę, poprzez politykę i technologię. Na przestrzeni dziejów Jamochłony odegrał kluczową rolę w ewolucji społeczeństwa, wpływając na sposób, w jaki jednostki wchodzą w interakcje ze sobą i swoim środowiskiem. W tym sensie niezbędna jest analiza współczesnego wpływu Jamochłony i zastanowienie się nad jego znaczeniem we współczesnym świecie. Celem tego artykułu jest przedstawienie kompleksowego spojrzenia na Jamochłony i jego implikacje, a także zachęcenie do konstruktywnej debaty na temat jego roli w naszym społeczeństwie.
 |
Ten artykuł od 2024-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
| Coelenterata | |
 Meduza | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Nadtyp |
jamochłony |
Jamochłony (Coelenterata) – tradycyjna nazwa grupy bezkręgowców wodnych obejmującej parzydełkowce i żebropławy (a czasem również gąbki), między którymi nie potwierdzono bliskiego pokrewieństwa. Grupa ta obejmuje ok. 15 tys. gatunków. Nazwa jamochłony wywodzi się z dawnego przekonania, że jama tych organizmów – zwana celenteronem (łac. coelenteron) – służy do trawienia i rozprowadzania pokarmu, natomiast wyścielające ją komórki wchłaniają rozłożony pokarm.
Cechy charakterystyczne
- obecność ektodermy i gastrodermy (zwierzęta dwuwarstwowe) z warstwą mezoglei,
- symetria promienista, niekiedy dwupłaszczyznowa,
- jama chłonąco-trawiąca,
- komórki parzydełkowe (nie występują u żebropławów),
- siateczkowaty układ nerwowy,
- postać polipa, meduzy lub metageneza.
Brak u nich jakichkolwiek śladów szkieletu – z wyjątkiem korali, których miękkie ciała otoczone są twardą, wapienną osłonką. Jamochłony mają komórki nerwowe i mięśniowe.
Największe okazy znajdują się wśród meduz, z których prawie wszystkie są zwierzętami o kształcie parasola lub dzwonu, z otworem gębowym na spodniej części ciała. Większość meduz nie jest większa od spodka, jednak zdarzają się też prawdziwe giganty, o średnicy ciała do 2 m i czułkach długości nawet 70 m.
Większość jamochłonów do chwytania zdobyczy używa czułków, na końcach których znajdują się parzydełka. Obezwładnia ofiarę i umieszcza pokarm w jamie gębowej, gdzie jest częściowo trawiony przez enzymy, a następnie w wodniczkach pokarmowych. Jamochłony wydalają zbędne składniki tą samą drogą, jaką pobierają pokarm. Nawet korale to drapieżcy, wykorzystujący komórki parzydełkowe na swych czułkach do paraliżowania mikroskopijnych żyjątek wodnych. Parzydełka niektórych meduz są bardzo niebezpieczne dla pływaków. Jad australijskiej meduzy zwanej „osą morską” (Chironex fleckeri) może zabić człowieka w ciągu kilku minut.
Poruszanie się
W ektodermie posiadają komórki nabłonkowo-mięśniowe uczestniczące w poruszaniu się. Meduza chełbi modrej porusza się na zasadzie odrzutu wody, zassanej wcześniej do jamy chłonąco-trawiącej. Osiadły polip stułbi płowej porusza się pełzając lub koziołkując.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Czesław Jura: Bezkręgowce. Podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. ISBN 978-83-01-14595-8.
Bibliografia
- Mały słownik zoologiczny. Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984. ISBN 83-214-0428-6.
- Biologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0. pwn.pl Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-61492-24-5.