W tym artykule szczegółowo zbadamy temat 22 Pułk Ułanów Podkarpackich, analizując jego znaczenie, ewolucję i znaczenie w dzisiejszym społeczeństwie. Od jego początków do obecnej sytuacji, zajmiemy się różnymi aspektami, które kontekstualizują znaczenie 22 Pułk Ułanów Podkarpackich dzisiaj. Poprzez holistyczną analizę dokonamy przeglądu różnych podejść i perspektyw związanych z 22 Pułk Ułanów Podkarpackich, a także jego wpływem na różne obszary codziennego życia. Podobnie zbadamy implikacje 22 Pułk Ułanów Podkarpackich we współczesnym społeczeństwie, biorąc pod uwagę jego wpływ na takie aspekty, jak kultura, gospodarka, polityka i technologia. W tym artykule staramy się przedstawić wszechstronną i zaktualizowaną wizję 22 Pułk Ułanów Podkarpackich, aby zapewnić lepsze zrozumienie i refleksję na temat jego wpływu na nasze środowisko.
Odznaka pamiątkowa 22 puł. | |
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie |
8 listopada 1920 |
Rozformowanie |
29 września 1939 |
Nazwa wyróżniająca | |
Patron | |
Tradycje | |
Święto | |
Nadanie sztandaru |
23 października 1923 |
Rodowód |
2 Lubelski Pułk Jazdy Ochotniczej |
Dowódcy | |
Pierwszy | |
Ostatni |
płk dypl. Władysław Płonka |
Działania zbrojne | |
wojna polsko-bolszewicka kampania wrześniowa | |
Organizacja | |
Dyslokacja | |
Rodzaj wojsk | |
Podległość |
22 pułk Ułanów Podkarpackich (22 puł) – oddział kawalerii Wojska Polskiego II RP.
W sierpniu i wrześniu 1920 w folwarku majątku dworskiego w miejscowości Nowosielce-Gniewosz, przemysłowiec lwowski, rotmistrz Henryk Towarnicki sformował 209 ochotniczy pułk ułanów. Po 10 września 1920 decyzją ministra spraw wojskowych gen. Kazimierza Sosnkowskiego dokonano reorganizacji pułku, przemianowanego z ochotniczego na etatowy 209 pułk ułanów podkarpackich, którego dowódcą został mianowany płk Władysław Belina-Prażmowski (stanowisko objął 24 września), a jego zastępcą rtm. Towarnicki. 7 października 1920 pułk zajął koszary w Przemyślu na Bakończycach.
W dniach 8–14 listopada 1920 do Przemyśla, transportami kolejowymi, został przewieziony 212 pułk ułanów, gdzie nastąpiło jego scalenie z 209 pułkiem ułanów podkarpackich z 212 pułkiem Ułanów Lubelskich w jeden oddział, który otrzymał nazwę – 22 pułk ułanów podkarpackich.
Żołnierze 2 Lubelskiego Pułku Jazdy Ochotniczej majora Jaworskiego odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari za wojnę 1920
por. Wiktor Czarnecki | kpr. Witold Fałęcki |
wachm. Zygmunt Jaworski | ułan Edward Rudnicki |
por. Zenon Sierzycki |
20 października 1921 dowództwo pułku, 1 szwadron, szwadron karabinów maszynowych i szwadron zapasowy został przeniesiony do Hrubieszowa, natomiast 3 szwadron do Jaworowa, a 2 i 4 szwadron do Żurawicy.
Pod koniec grudnia 1920 roku dywizjon pod dowództwem podpułkownika Władysława Antoniego Rozlau w składzie 1 i 2 szwadronu z półszwadronem karabinów maszynowych został skierowany nad granicę polsko-radziecką.
W czerwcu 1923 roku dywizjon podpułkownika Rozlau zakończył działania nad granicą. W tym roku dowództwo pułku, 1 szwadron, szwadron karabinów maszynowych i kadra szwadronu zapasowego stacjonowały w Radymnie, 4 szwadron w Jaworowie, a 2 i 3 szwadron w Hruszowie. 6 grudnia 1923 roku na stanowisko dowódcy „Dyonu Hruszów” został przeniesiony major Leon Rajner-Kotulski.
Od czerwca 1924 oddział stacjonował w garnizonie Brody. Kadra szwadronu zapasowego w 1930 roku stacjonowała w Złoczowie).
Początkowo święto pułkowe obchodzono 19 sierpnia w rocznicę boju pod Skrzeszewem. Z uwagi na to, że w sierpniu jednostka przebywała na obozie letnim święto przeniesiono na dzień 22 czerwca. 19 maja 1927 Minister Spraw Wojskowych, marszałek Polski Józef Piłsudski ustanowił dzień 28 czerwca, jako datę święta pułkowego.
Z zapisów dziennika dowódcy Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie, gen. bryg. Władysława Langnera wynika, że „w nocy z 19/20 sierpnia 1939 skradziono z magazynu mobilizacyjnego jednego ze szwadronów 22 pułku kawalerii w Brodach dwa karabiny maszynowe. Wysłałem natychmiast na miejsce komisję w składzie prokuratora, szefa wywiadu oraz dowódcę plutonu żandarmerii ze Stanisławowa dla wykrycia sprawców. Po dokładnym sprawdzeniu ewidencji jeden z wartowników owej nocy miał zaznaczone, że jest podejrzany o należenie do organizacji bojowej ukraińskiej. Dzięki sprężystej akcji żandarmerii po kilku dniach karabiny maszynowe odnaleziono ukryte w stodole w rejonie Krasne”.
Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939 | |
---|---|
Stanowisko | Stopień, imię i nazwisko |
dowódca pułku | płk dypl. Władysław Płonka |
I zastępca dowódcy | mjr dypl. Romuald Stankiewicz |
adiutant | rtm. Zygmunt Urbanowicz * |
lekarz medycyny | por. lek. Henryk Suchnicki |
lekarz weterynarii | kpt. Stefan Polankiewicz |
młodszy lekarz weterynarii | ppor. rez. pdsc. Stefan Leśniak |
II zastępca dowódcy (kwatermistrz) | mjr Mieczysław Kozanecki |
oficer mobilizacyjny | rtm. Bolesław Rymsza |
zastępca oficera mobilizacyjnego | rtm. adm. (kaw.) Stefan Jan Weiss |
oficer administracyjno-materiałowy | rtm. Wincenty Ośmiałowski |
dowódca szwadronu gospodarczego | rtm. Zygmunt Urbanowicz (*) |
oficer gospodarczy | kpt. int. Henryk Franciszek Jaracz |
oficer żywnościowy | por. Jan Fijałkowski |
dowódca plutonu łączności | por. Stanisław Szczepan |
dowódca plutonu kolarzy | ppor. Jan Bolesław Kulczycki |
dowódca plutonu ppanc. | por. Stanisław Zbigniew Kuczera |
dowódca 1 szwadronu | p.o. ppor. Wacław Józef Zdyb |
dowódca plutonu | ppor. Józef Wania |
dowódca 2 szwadronu | rtm. Leon Podrez |
dowódca plutonu | por. Leopold Zimmer |
dowódca 3 szwadronu | p.o. por Kazimierz Józef Witold Łopuszański |
dowódca plutonu | ppor. Jan Wacław Kaciuba |
dowódca 4 szwadronu | rtm. Stanisław Franciszek Głowiński |
dowódca plutonu | ppor. Józef Stanisław Gajewski |
dowódca plutonu | ppor. Andrzej Rejmański |
dowódca szwadronu km | rtm. Leopold Letyński |
dowódca plutonu | por. Jan Baptysta Pawłowski |
dowódca plutonu | por. Leopold Jerzy Donhöffner |
dowódca plutonu | ppor. Jacek Edward Bielawski |
dowódca szwadronu zapasowego | rtm. Tadeusz Szenk |
zastępca dowódcy | vacat |
na kursie | rtm. Bazyli Marcisz |
na kursie | rtm. Czesław Florkowski |
na kursie | por. Rudolf Józef Plocek |
Szkoła podoficerska ckm Kresowej BK | |
komendant szkoły | rtm. Olgierd Jan Suryn (12 puł) |
Instruktor | ppor. Stanisław August Batycki (6 psk) |
Kampanię wrześniową pułk odbył w składzie Kresowej BK. W drugim tygodniu wojny pułk został rozerwany w okolicach Zgierza, Strykowa i Głowna. Nastąpił odwrót w kierunku Modlina. Po przekroczeniu Wisły pułk dołączył do 1 pułku kawalerii KOP i dozorował Wisłę.
Od 13 września pułk w odwrocie w kierunku południowym. Walczył (28 i 29 września) pod Zofianką i Krzemieniem z Niemcami. Po ciężkich walkach dotarł do Sanu, gdzie w Bukowcu, pod Biłgorajem skapitulował. Tylko jeden pluton zdołał się przedrzeć na Węgry. Z pułku przeżyło tylko trzech oficerów.
Struktura organizacyjna i obsada personalna we wrześniu 1939 | ||
---|---|---|
Stanowisko etatowe | Stopień, imię i nazwisko | Uwagi |
dowódca pułku | płk dypl. kaw. Władysław Płonka | Grupa Kawalerii „Chełm” †1940 Charków |
zastępca dowódcy pułku | mjr kaw. Mieczysław Kozanecki | †11 IX 1939 Babsk |
kwatermistrz | rtm. Leopold Letyński | †1940 Charków |
adiutant i dowódca szwadronu gospodarczego | rtm. Wincenty Ośmiałowski | Grupa Kawalerii „Chełm” †1940 Charków |
lekarz weterynarii | kpt. lek. wet. Stefan Polankiewicz | Grupa Kawalerii „Chełm” †1940 Charków |
dowódca 1 szwadronu | rtm. Czesław Florkowski | Grupa Kawalerii „Chełm”, niewola sowiecka |
dowódca 2 szwadronu | por. kaw. Kazimierz Józef Witold Łopuszański | Grupa Kawalerii „Chełm” †1940 Katyń |
dowódca 3 szwadronu | rtm. Bazyli Marcisz | |
dowódca 4 szwadronu | por. kaw. Stanisław Zbigniew Kuczera | |
dowódca szwadronu ckm | por. kaw. Jan Baptysta Pawłowski | †1940 Katyń |
Grono przemysłowców Borysławia postanowiło ofiarować pułkowi sztandar. Po zatwierdzeniu projektu sztandaru przez władze 23 października 1923 roku w Przemyślu odbyło się jego uroczyste wręczenie, którego dokonał inspektor Armii gen. broni Lucjan Żeligowski. Pośrodku prawej strony sztandaru widnieje Biały Orzeł otoczony złotym wieńcem, a w rogach monogramy pułku okolone wawrzynem. Po lewej stronie sztandaru widnieje napis „Honor i Ojczyzna”, który jest otoczony wieńcem laurowym. W rogach znajdują się: herby Lwowa z napisem „209 pułk ułanów podkarpackich – 25.VII 1920” i Lublina z napisem „212-y pułk ułanów Lubelskich – 25.VIII 1920”. W dolnej części emblemat górniczy z napisem „22-i pułk ułanów – 10.I 1921” oraz wizerunek św. Barbary z napisem „1922”.
10 lutego 1925 Minister Spraw Wojskowych, generał dywizji Władysław Sikorski zatwierdził wzór odznaki pamiątkowej 22 pułku ułanów. Odznaka o wymiarach 50x50 mm (od 1928 - 37x37 mm) ma kształt zbliżony do krzyża maltańskiego o złotych krawędziach, którego ramiona pokryte są białą emalią z czerwonym trójkątem. Na środku krzyża nałożona czerwona tarcza z białym emaliowanym godłem wz. 1919. Między ramionami krzyża krąg w kształcie srebrnych promieni nawiązujących do promieni słońca w herbie Podola. Odznaka dwuczęściowa, wykonana w srebrze lub w tombaku srebrzonym, emaliowana. Autorem projektu odznaki był porucznik Stefan Oskar Pronaszko, a wykonawcą Wiktor Gontarczyk z Warszawy.
3 maja 1921 Minister Spraw Wojskowych, generał porucznik Kazimierz Sosnkowski „zatwierdził dla 22 p.uł. (b. 209 p.uł.) proporczyk biały z amarantowym trójkątem przy drzewcu”.
Proporczyk | Opis |
---|---|
proporczyk biały z amarantowym trójkątem przy drzewcu | |
proporczyk dowództwa w 1939 | |
proporczyk 1 szwadronu w 1939 | |
proporczyk 2 szwadronu w 1939 | |
proporczyk 3 szwadronu w 1939 | |
proporczyk 4 szwadronu w 1939 | |
proporczyk szwadronu ckm w 1939 | |
proporczyk plutonu łączności w 1939 | |
Inne | Opis |
Na czapce rogatywce – otok biały | |
Szasery ciemnogranatowe z białymi lampasami i białą wypustką | |
„Łapka” (do 1921) – karmazynowa |
Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej znajdują się między innymi w bazach udostępnionych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Muzeum Katyńskie.