In de wereld van vandaag is Hanyu pinyin een relevant onderwerp dat op verschillende gebieden aan groot belang heeft gewonnen. Van politiek tot wetenschap: Hanyu pinyin heeft de aandacht getrokken van zowel experts als gewone mensen. Door de geschiedenis heen is Hanyu pinyin het onderwerp geweest van diepgaande debatten, onderzoek en analyses die licht hebben geworpen op het belang en de relevantie ervan in de samenleving. In dit artikel zullen we verschillende aspecten onderzoeken die verband houden met Hanyu pinyin, van de oorsprong tot de impact ervan vandaag de dag, met als doel een alomvattende en complete visie te geven op dit onderwerp dat ons zoveel zorgen baart.
Hanyu pinyin | ||||||||||||||||||||||||
Naam (taalvarianten) | ||||||||||||||||||||||||
Vereenvoudigd | 汉语拼音 | |||||||||||||||||||||||
Traditioneel | 漢語拼音 | |||||||||||||||||||||||
Pinyin | Hànyǔ pīnyīn | |||||||||||||||||||||||
|
Hanyu pinyin (vereenvoudigd Chinees: 汉语拼音; traditioneel Chinees: 漢語拼音; pinyin: Hànyǔ pīnyīn; IPA: ), (spelling van klanken van het Chinees) ook wel eenvoudig pinyin (IPA: ), is een systeem van transliteratie om de officiële taal van China, het Standaardmandarijn, in Latijnse letters weer te geven.
Hanyu pinyin werd in de jaren 1950 door de Volksrepubliek China zelf ontwikkeld, in tegenstelling tot andere systemen om de Chinese taal in Latijnse letters weer te geven, zoals Wade-Giles of Yale. De leider van het project was Zhou Youguang.
Hanyu pinyin betekent in het Chinees letterlijk Chinese-taal-transcriptie.
Pinyin werd in 1958 goedgekeurd als transcriptiesysteem door de regering van de Volksrepubliek China en in 1979 officieel in gebruik genomen. Het verving het Wade-Gilessysteem.
Sindsdien is het pinyin erkend door de regering van Singapore, de American Library Association en veel internationale instituten als het transcriptiesysteem voor het Mandarijn. In 1982 aanvaardde de Internationale Organisatie voor Standaardisatie (ISO) pinyin als de standaard om het moderne Chinees in Latijnse letters weer te geven; de standaard werd in 1991 herzien. In de vakliteratuur werd een tijdlang een combinatie van verschillende transcriptiesystemen toegepast: werken die handelden over de periode voor het begin van de Volksrepubliek gebruikten doorgaans Wade-Giles, werken van daarna het Hanyu pinyin. Tegenwoordig wordt het pinyin vrijwel overal gebruikt.
IPA | EFEO | WG | Pinyin | Uitspraak in pinyin | Uitspraak in Nederlands | Zhuyin | Xiao'erjing |
---|---|---|---|---|---|---|---|
p | p | p | b | bo | poh | ㄅ | بَا |
pʰ | p' | p' | p | po | p'oh | ㄆ | پ |
m | m | mo | moh | ㄇ | مِ | ||
f | f | fo | foh | ㄈ | فِ | ||
t | t | t | d | de | duh | ㄉ | دٍْ |
tʰ | t' | t' | t | te | t'uh | ㄊ | تَ |
n | n | ne | nuh | ㄋ | نِ | ||
l | l | le | luh | ㄌ | لِ | ||
k | k | k | g | ge | guh | ㄍ | قَ |
kʰ | k' | k' | k | ke | k'uh | ㄎ | ﮎْ |
x | h | he | gguh | ㄏ | ﺣﹾ en ﺧ | ||
tɕ | k/ts | ch | j | ji | tjie | ㄐ | دٍْ |
tɕʰ | k'/ts' | ch' | q | qi | tsjie | ㄑ | ثِ |
ɕ | s/h | hs | x | xi | ssjie | ㄒ | ثِ |
tʂ | tch | ch | zh | zhi | dj | ㄓ | ﺟﹾ |
tʂʰ | tch' | ch' | ch | chi | tj | ㄔ | ﭼﹾ |
ʂ | sh | shi | sj | ㄕ | شِ | ||
ɻ | r | re | zj | ㄖ | ژﹾ | ||
ts | ts | ts | z | zi | tz | ㄗ | طٌ |
tsʰ | ts' | ts' | c | ci | ts | ㄘ | ڞْ |
s | s | si | ss | ㄙ | صْ | ||
u̯ | ou/w | w | w | wu | woe | ㄨ | ءُ |
i̯ of y̯ | i/y | y | y | yi | jie | 一 | يَ |
IPA | EFEO | WG | Pinyin | Uitspraak in pinyin | Uitspraak in Nederlands | Zhuyin | Xiao'erjing |
---|---|---|---|---|---|---|---|
a | a | rén | aa | ㄚ | اَ | ||
ɤ of ə | ö/é | o/ê | e | e | uh | ㄜ | ? |
e | ê | e | eh | ㄝ | ? | ||
i of ɨ | i | yi | ie | 一 | ﺟ | ||
o | o | o | oh | ㄛ | بَا | ||
u | u | u | oe | ㄨ | و | ||
y | ü | ü | uu | ㄩ | وُ | ||
ɐɚ̯ | eul | êrh | er | er | ur | ㄦ | عَر |
æi̯ | ai | ai | aai | ㄞ | ىْ | ||
ei̯ | ei | ei | eej | ㄟ | ؤ | ||
ɑu̯ | ao | ao | auw | ㄠ | ? | ||
ou̯ | ou | ou | oow | ㄡ | ? | ||
æn | an | an | an | ㄢ | ا | ||
ən | en | ên | en | en | un | ㄣ | ءٌ |
ɑŋ | ang | ang | ang | ㄤ | قْ | ||
əŋ | eng | êng | eng | eng | ung | ㄥ | ع |
Het Mandarijn is een toontaal en de tonen worden in het pīnyīn aangegeven met een diakritisch teken op de klinkers; de 5e toon echter krijgt geen diakritisch teken.
De tonen worden ook vaak aangegeven met cijfers, daar het typen van een diakritisch teken soms nogal tijdrovend is. Het cijfer komt dan overeen met de toon. Nog vaker worden de toontekens gewoon weggelaten, wat ambiguïteit in de hand werkt (tenzij men het karakter toevoegt).
Er worden binnen het Mandarijn vijf tonen onderscheiden:
Er bestaan programma's waarmee men pinyin kan invoeren in de computer of waarmee men Chinese karakters kan omzetten naar pinyin.
De toontekens worden normaliter enkel gebruikt in lesboeken voor het Mandarijn en in buitenlandse teksten om de uitspraak van een karakter aan te geven. Maar deze tekens zijn essentieel voor een correcte uitspraak van de lettergrepen in het Mandarijn, zoals men goed kan zien in het volgende klassieke voorbeeld waarin de uitspraak van vijf verschillende karakters enkel verschilt in toon.
Traditionele karakters: 媽 麻 馬 罵 嗎 Vereenvoudigde karakters: 妈 麻 马 骂 吗 |
Een voorbeeld van de vier tonen. De woorden betekenen respectievelijk: |
Een aantal eenvoudige zinnetjes om het gebruik van pinyin met de twee verschillende toonnotaties te demonstreren.
Traditionele karakters: 我愛你
|
Pinyin met toontekens: |
Traditionele karakters: 我喜歡你
|
Pinyin met toontekens: |
Bronnen, noten en/of referenties
|