1525
In dit artikel zullen we de fascinerende wereld van 1525 verkennen. Van zijn impact op de hedendaagse samenleving tot zijn invloed op de geschiedenis uit het verleden: 1525 heeft een cruciale rol gespeeld in meerdere aspecten van het menselijk leven. In de loop van de decennia is 1525 geëvolueerd en aangepast aan veranderingen in de wereld, wat de relevantie ervan op verschillende gebieden aantoont. Met een multidisciplinaire aanpak zullen we de verschillende perspectieven en facetten van 1525 analyseren, om het belang en de plaats ervan op het wereldtoneel beter te begrijpen. Ga met ons mee op deze rondleiding door 1525 en ontdek alles wat dit thema te bieden heeft.
_-_Nationalmuseum,_Stockholm.jpg)
| 1525 | ||
| Eeuwen: | 15e eeuw · 16e eeuw · 17e eeuw | |
| Decennia: | 1510-1519 · 1520-1529 · 1530-1539 | |
| Jaren: | << · < · 1524 · 1525 · 1526 · > · >> | |
 Jaartelling in verschillende culturen
| ||
| Ab urbe condita: | 2278 MMCCLXXVIII | |
| Armeense jaartelling: | 974 – 975 ԹՎ ՋՀԴ – ՋՀԵ | |
| Chinese jaartelling: | 4221 – 4222 辛申 – 壬酉 | |
| Christelijke jaartelling: | 1525 MDXXV | |
| Ethiopische jaartelling: | 1517 – 1518 | |
| Hebreeuwse jaartelling: | 5285 – 5286 | |
| Hindoekalenders: | ||
| - Vikram Samvat | 1580 – 1581 | |
| - Shaka Samvat | 1447 – 1448 | |
| - Kali yuga | 4626 – 4627 | |
| Iraanse jaartelling: | 903 – 904 ۹۰۳ – ۹۰۴ | |
| Islamitische jaartelling: | 931 – 932 ٩٣٢ – ٩٣١ | |
| Maçonnieke jaartelling: | 5524 – 5525 | |
 Juliaanse kalender van 1525
| ||
Het jaar 1525 is het 25e jaar in de 16e eeuw volgens de christelijke jaartelling.
Gebeurtenissen
- januari
- 21 - Conrad Grebel en Georg Blaurock dopen elkaar in Zürich als teken van protest tegen de verplichte kinderdoop. Ze stichten de eerste anabaptistische gemeente in Zollikon.
- februari
- 2 - Huwelijk van Barnim IX van Pommeren en Anna van Brunswijk-Lüneburg
- 10 - Huwelijk van Johan III van Portugal en Catharina van Oostenrijk.
- 24 - Slag bij Pavia: Francesco de Avalos, de legeraanvoerder van keizer Karel V, verslaat Frans I van Frankrijk, die gevangen wordt genomen.
- 26 - Cuauhtemoc, de gevangen leider van de Azteken, wordt in Hueyimollan door de Spanjaarden opgehangen.
- mei
- 1 - De Thüringse landheer Günther van Schwarzburg ondertekent de "veertien artikelen van Frankenhausen", de lijst van eisen die de opstandige boeren in de Duitse Boerenoorlog hebben opgesteld.
- 15 - Slag bij Frankenhausen: Opstandelingen in de Duitse Boerenoorlog onder Thomas Müntzer worden door het keizerlijk leger afgeslacht.
- 27 - Met de onthoofding van Thomas Müntzer komt een einde aan de Duitse Boerenoorlog.
- juni
- 13 - Huwelijk van Maarten Luther en de voormalige non Katharina von Bora in Wittenberg.
- juli
- 19 - Op het slot van Dessau komt een aantal katholieke vorsten bijeen om de Reformatie en de boerenopstand te bespreken. Ze richten het Verbond van Dessau op.
- 29 - Rodrigo de Bastidas sticht Santa Marta, de eerste stad op het Zuid-Amerikaanse continent.
- García Jofre de Loaísa vertrekt op een expeditie via de Straat Magellaan naar de Molukken.
- september
- 15 - Jan de Bakker wordt te Den Haag, in aanwezigheid van de landvoogd Margaretha van Oostenrijk, als eerste in de Nederlanden wegens ketterij op de brandstapel gedood.
- oktober
- 29 - Huwelijk van Christiaan van Denemarken met Dorothea van Saksen-Lauenburg.
- zonder datum
- De grootmeester van de Duitse Orde, Albrecht van Brandenburg-Ansbach, gaat tot de reformatie over. Hij treedt in het huwelijk en verandert het ordegebied in het erfelijke hertogdom Pruisen.
- Reformatie in Sleeswijk, Holstein, Neurenberg en Zürich.
- In China worden alle oceaanwaardige schepen gesloopt.
- Jacob Zech vindt de snek uit, waarmee een horloge correct kan lopen ongeacht de spanning op de veer.
- Estevão Gomes verkent de oostkust van Noord-Amerika van Cape Bretoneiland tot Carolina.
- De Gete wordt bevaarbaar gemaakt tot in Tienen.
- Oprichting van het Hoogheemraadschap Amstelland.
- Het Slot Haamstede wordt door brand verwoest.
- Stichting van de Orde der Kapucijnen (jaartal bij benadering)
Literatuur
Beeldende kunst
Opvolging
- Alençon en Armagnac - Karel IV van Alençon opgevolgd door zijn echtgenote Margaretha van Valois
- Azteken (hueyi tlahtoani) - Cuauhtemoc opgevolgd door Diego Velázquez Tlacotzin
- Dominicanen (magister-generaal) - Francesco Silvestri als opvolger van Juan García de Loaysa
- Hohenzollern - Eitel Frederik III opgevolgd door zijn zoon Karel I
- Kartli - David X opgevolgd door zijn broer George IX
- Lalaing - Karel I opgevolgd door zijn zoon Karel II
- Penthièvre - René van Brosse opgevolgd door zijn zoon Jan IV van Brosse
- Saksen - Frederik III opgevolgd door zijn broer Johan de Standvastige
- Thouars - Lodewijk II de la Trémoille opgevolgd door zijn kleinzoon Frans de la Trémoille
Afbeeldingen
-
De 12 artikelen van Memmingen, waarin de boeren-opstandelingen hun eisen naar voren brengen -
Huwelijk van Maarten Luther en Katharina von Bora -
De marteling van Cuauhtemoc -
De nieuwe hertog Albrecht van Pruisen erkent Sigismund I van Polen als leenheer -
Jan de Bakker op de brandstapel -
Grote of Lebuinuskerk, Deventer, voltooid 1525 -
Geboren
- 6 januari - Amalia van de Palts (34), echtgenote van George I van Pommeren
- 29 januari - Lelio Sozzini, Italiaans humanist
- 8 maart - Laevinus Torrentius, Zuid-Nederlands bisschop en humanist
- 10 april - Franciszek Krasiński, Pools prelaat en staatsman
- 14 mei - Jan de Pottre, Zuid-Nederlands dagboekschrijver
- 11 september - Johan Georg, keurvorst van Brandenburg (1571-1598)
- 1 november - Anna van Glymes van Bergen, Nederlands edelvrouw
- 23 december - Johan Albrecht I, hertog van Mecklenburg
- Pieter Balten, Zuid-Nederlands schilder
- Rodrigo de Ceballos, Spaans componist
- Könchog Yenlag, Tibetaans geestelijk leider
- Marcus Laurinus jr., Zuid-Nederlands humanist
- Wilhelmus Lindanus, Nederlands bisschop
- Servaes van der Meulen, Zuid-Nederlands componist
- Henry Neville, Engels edelman
- Nguyen Hoang, Vietnamees heerser
- Mathurin Romegas, Frans riddermonnik
- Antonius Schorus, Zuid-Nederlands filoloog
- Şehzade Bayezid, Ottomaans prins
- Takeda Nobushige, Japans samoerai
- Vincenzo de' Rossi, Italiaans beeldhouwer
- Joannes Vonckius, Noord-Nederlands geestelijke en staatsman
- Zhang Juzheng, Chinees staatsman
- Arnold II Huyn van Amstenrade, Limburgs edelman (jaartal bij benadering)
- Joseph de Baenst, Zuid-Nederlands politicus (jaartal bij benadering)
- Johannes Casembroot, Zuid-Nederlands edelman (jaartal bij benadering)
- Sicke Clant, Noord-Nederlands bestuurder (jaartal bij benadering)
- Hendrick van Cleve III, Zuid-Nederlands schilder (jaartal bij benadering)
- Richard Farrant, Engels componist (jaartal bij benadering)
- Wolfgang Figulus, Duits componist (jaartal bij benadering)
- Jelle Hotses, Noord-Nederlands theoloog (jaartal bij benadering)
- Jan van Ligne, Zuid-Nederlands edelman (jaartal bij benadering)
- Nurbanu Sultan, valide sultan van het Ottomaanse Rijk (1574-1583) (jaartal bij benadering)
- Giovanni Pierluigi da Palestrina, Italiaans componist (jaartal bij benadering)
- Thomas Radclyffe, Engels staatsman (jaartal bij benadering)
- Boudewijn Ronsse, Nederlands arts (jaartal bij benadering)
- Alexander Scott, Schots dichter (jaartal bij benadering)
- Christiaan Sgroten, Noord-Nederlands cartograaf (jaartal bij benadering)
- Willem van Tetrode, Noord-Nederlands beeldhouwer (jaartal bij benadering)
- Cornelis Boscoop, Noord-Nederlands componist (jaartal onzeker)
Overleden
- 24 februari - René van Brosse (~54), Frans edelman
- 24 februari - Etienne de Poncher (~78), Frans prelaat en diplomaat
- 24 februari - Lodewijk II de la Trémoille (64), Frans edelman
- 26 februari - Cuauhtemoc, laatste Azteekse leider (1520-1521/1525)
- 3 april - Jan Konarski (~77), Pools bisschop
- 3 april - Giovanni Rucellai (49), Italiaans dichter
- 11 april - Karel IV van Alençon (35), Frans edelman
- 5 mei - Frederik III (62), keurvorst van Saksen
- 27 mei - Thomas Müntzer (~34), Duits hervormer en opstandelingenleider
- 31 mei - Martinus Dorpius (~39), Nederlands theoloog
- mei - Anna van Mecklenburg-Schwerin (39), Duits edelvrouw
- 15 juni - Eitel Frederik III van Hohenzollern (~30), Duits edelman
- 5 juli - Johan van Brandenburg-Ansbach (32), onderkoning van Valencia
- 18 juli - Karel I van Lalaing (~59), Zuid-Nederlands politicus
- 22 juli - Richard Wingfield (~56), Engels hoveling
- 4 augustus - Andrea della Robbia (89), Florentijns beeldhouwer
- 22 augustus - Frans de Rycke (~60), Zuid-Nederlands jurist
- 15 september - Jan de Bakker (26), Nederlands ketter
- 3 oktober - Sigismondo Gonzaga (~56), Italiaans kardinaal
- 11 oktober - Thomas West (~68), Engels legerleider
- 24 oktober - Thomas Dacre (57), Engels legerleider
- 3 november - Wilhelmus Heda (~65), Noord-Nederlands geschiedschrijver
- 17 november - Eleonora van Viseu (67), echtgenote van Johan II van Portugal
- 30 december - Jakob Fugger de Rijke (66), Duits bankier
- Francesco de Avalos (~36), Napolitaans edelman
- Mirim Çelebi (~75), Ottomaans wiskundige
- Franciabigio (~41), Florentijns schilder
- Johan von Hoberg (~55), Duits edelman
- Pietro Pomponazzi (~63), Italiaans filosoof
- Rhys ap Thomas (~76), Welsh militair
- Jordi Sanç, Spaans geestelijke en politicus
- Jacob Baethen, Zuid-Nederlands muziekuitgever (jaartal bij benadering)
- Jean Lemaire de Belges, Zuid-Nederlands schrijver (jaartal bij benadering)
- Vittore Carpaccio, Venetiaans schiler (jaartal bij benadering)
- Joß Fritz, Duits opstandelingenleider (jaartal bij benadering)
- Arnolt Schlick, Duits componist (jaartal bij benadering)
- Michel Sittow, Ests schilder (jaartal bij benadering)
Zie de categorie 1525 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.