Јануари

Јануари, од молитвеникот на војводата од бери, 15 век

Јануари или коложег — првиот месец во годината според грегоријанскиот календар и еден од седумте месеци според овој календар што имаат 31 ден. Според јулијанскиот календар, месецот јануари почнува од 14 ден на грегоријанскиот календар.

Потекло на зборот

Богот Јанус со две лица

Јануари го добил името според грчкиот збор (Ιανουάριος) и латинскиот (-{Iānuārius}-). Наречен е според Римскиот бог Јанус, богот на сите почетоци, премини, куќни порти, Сонцето и светлината.

Името на првиот месец во годината води потекло од Римската митологија, од каде што потекнува и латински збор за порта - ianua. Јануари се сметал за порта кон остатокот од годината. Сепак во текот на историјата, јануари неколкупати си го променил своето официјално име. Така, долго време, во употреба бил саксонскиот назив Wulf-monath (со значење месец на волкот), како и кованицата на Карло Велики - Wintarmanoth (зимски / студен месец). На фински, јануари се вика tammikuu, што значи месец на дабот.

Јануари во другите словенски јазици

Старото македонско име за месецот јануари е Коложег. Кај другите словенски и балкански јазици, најчесто се сретнува под имињата: Сечко, Сијечањ, Сичен, Леден, Просинец и сл.

Поважни Православни празници во јануари

Јануари како тема во уметноста и во популарната култура

  • „Јануари“ — краток расказ на македонската писателка Марија Ангеловска.
  • „Јнауари“ — песна на македонскиот поет Живко Николовски.
  • „Јануари, 1919 година“ - песна на рускиот писател Борис Пастернак од 1919 година.
  • „Не го сакам јануари“ (српски: Не волим јануар) - песна на српскиот поп-музичар Ѓорѓе Балашевиќ од 1987 година.
  • „Јануари“ (January) - песна на англиската рок-група Mega City Four од 1989 година.
  • „Јануари“ (англиски: January) - песна на шкотската поп-рок група Пајлот (Pilot) од 1975 година.
  • „Први јануари, попладне“ (српски: Први јануар поподне) - песна на српската поп-група Рани мраз од 1979 година.

Надворешни врски

Наводи

  1. ↑ Никола Гелевски и Владимир Мартиновски (приредувачи), Џинџуџе во земјата на афионите: Антологија на македонскиот краток расказ. Скопје: Темплум, 2022, стр. 346.
  2. ↑ Живко Николовски, Низа ситно нанижана. Скопје: Детска радост, 1985, стр. 15.
  3. ↑ Борис Леонидович Пастернак, Изабране песме. Нови Сад: Orpheus, 2011, стр. 54-55.
  4. ↑ YouTube, Djordje Balasevic Ne volim Januar (пристапено на 12.11.2017)
  5. ↑ DISCOGS, Mega City Four ‎– Tranzophobia (пристапено на 12.9.2020)
  6. ↑ YouTube, Pilot - January (1975) (пристапено на 12.11.2017)
  7. ↑ YouTube, Rani Mraz - Prvi januar popodne - (Audio 1979) HD (пристапено на 12.11.2017)
Нормативна контрола